16
Ứng viên tổng thống Ecuador bị ám sát:
Phải “cứng tay” với tội phạm
Nhiều chính trị gia kêu gọi phải “cứng tay” với tội phạmở Ecuador sau vụ ứng viên tổng thống
Fernando Villavicencio bị ám sát.
ĐĂNGKHOA
T
hảm kịch ứng viên tổng
thống Ecuador Fernando
Villavicencio bị ám sát
trong buổi vận động tranh
cử ngày 9-8 gây bàng hoàng
không chỉ quốc gia NamMỹ
này mà cả cộng đồng quốc tế.
Chiến binh chống
tham nhũng và tội
phạm băng đảng
Ông Villavicencio vốn là
nhà báo điều tra làm ở tờ báo
lớn nhất Ecuador
El Universo
và được xem là một chiến
binh chống tham nhũng. Ông
Villavicencio từng hai lần bị
chính quyền cựu Tổng thống
Rafael Correa ra lệnh bắt vì
tội phỉ báng với những tuyên
bố chống lại chính quyền,
phải sống ở rừng Amazon,
Peru và về nước sau khi ông
Correa rời nhiệm sở.
Trở thành nghị sĩ và giữ
chức chủ tịch ủy ban giám sát
lập pháp, ông Villavicencio
tiếp tục theo đuổi tố cáo tham
nhũng. ÔngVillavicencio từng
phanh phui một âmmưu tham
nhũng khiến cựu Tổng thống
Correa bị kết án tám năm tù
vào năm 2020. Tuy nhiên,
ông Correa lúc đó đang sống
ở Bỉ nên không bị bắt.
Ông Villavicencio cũng
quyết liệt với tình trạng bạo
lực do buôn bán ma túy gây
ra trong nước. Hồi tháng 5,
ông Villavicencio nói với
CNN
rằng Ecuador đã trở
thành một “nhà nước ma
túy”, cho biết ông đã đề xuất
lãnh đạo cuộc chiến chống lại
tình trạng “mafia chính trị”.
Chiến dịch tranh cử của
ông Villavicencio tập trung
nhiều vào chống buôn bán
ma túy và bạo lực băng đảng.
Ông Villavicencio cũng cam
kết xây dựng một nhà tù an
ninh cao ở Amazon để giam
giữ những kẻ cầm đầu băng
nhóm tội phạm có tổ chức.
“Trong chính phủ của tôi,
lực lượng an ninh sẽ không
hành động để chỉ đáp trả hành
động của bọn tội phạm, mà
chúng tôi sẽ hành động trước.
Chỉ ai đó không liên quan đến
mafia mới có thể đánh bại
mafia” - ông Villavicencio
viết trên Twitter một ngày
trước khi bị ám sát.
Đài
CBS News
dẫn các
cuộc thăm dò gần đây rằng
ôngVillavicencio là ứng viên
đứng thứ hai trong cuộc đua
tổng thống Ecuador, sau luật
sưLuisaGonzalez, người thân
cận với cựu Tổng thống cánh
tả Correa.
Do tội phạm băng
đảng thanh toán?
Ngày10-8, cảnh sát Ecuador
thông báo xác định bảy nghi
phạm (tất cả đều là người
Colombia) liên quan đến vụ
việc. Một nghi phạm đã chết
trong khi giằng co với cảnh
sát tại hiện trường ám sát, sáu
nghi phạm bị bắt.
Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ
Ecuador Juan Zapata, tất cả
nghi phạm là thành viên của
các nhóm tội phạmcó tổ chức.
Nghi phạmđã chết từng bị bắt
hồi tháng 7 vì tội sử dụng vũ
khí. Bộ trưởng Zapata tuyên
bố cảnh sát Ecuador “sẽ sử
dụng tất cả khả năng điều tra”
truy lùng tổ chức dàn dựng
đứng sau vụ ám sát.
Quyết tâm này càng được
củng cố hơn qua việc Tổng
thống Ecuador Guillermo
Lasso đề nghị Cục Điều tra
Liên bang Mỹ (FBI) hỗ trợ
điều tra vụ ámsát. FBI đã nhận
lời. Đại sứ Mỹ tại Ecuador
Mike Fitzpatrick nói ông vô
cùng đau buồn khi biết tin
ông Villavicencio, mà ông
biết là người đấu tranh chống
tham nhũng và tội phạm ma
túy đã gây ra quá nhiều thiệt
hại cho Ecuador, bị ám sát.
Ngày 9-8, đảng của ông
Villavicencio cho biết trước
khi vụ ám sát xảy ra nội bộ
đảng đã thảo luận có nên
đình chỉ chiến dịch tranh cử,
do lo ngại bạo lực chính trị,
sau vụ ôngAgustin Intriago,
thị trưởngManta (tỉnhManta
Canton), bị ám sát ngày 23-7.
Tuy nhiên, ông Villavicencio
phản đối.
Nói với hãng tin
AP
, quản lý
Ứng viên tổng thống Ecuador Fernando Villavicencio
(cầmcờ)
tại
cuộc vận động tranh cử ởQuito ngày 9-8, trước khi ông bị ámsát.
Ảnh: REUTERS
Thảm kịch ám sát ứng viên tổng thống Ecuador
Fernando Villavicencio một lần nữa báo động tình trạng
bạo lực ở Ecuador liên quan đến tội phạm băng nhóm có
tổ chức, tội phạm tham nhũng.
Ecuador từng được coi là nơi tương đối yên tĩnh trong
một khu vực có lịch sử bạo lực và xung đột dân sự. Tuy
nhiên vài năm qua, quốc gia này chứng kiến làn sóng gia
tăng tội phạm, với số vụ giết người và thu giữ ma túy cao
kỷ lục trong năm 2022, theo đài
Al Jazeera
. Các điểm
nóng là các TP dọc theo các tuyến đường buôn bán ma túy
như Guayaquil và Esmeraldas.
Hãng tin
Reuters
dẫn số liệu của cảnh sát cho thấy tỉ lệ
giết người tăng gần gấp đôi từ năm 2021 đến 2022. Có tới
3.500 cái chết do bạo lực ở Ecuador trong nửa đầu năm
nay, với gần một nửa xảy ra ở TP lớn nhất là Guayaquil.
Bên cạnh bạo lực giết người, cảnh sát ghi nhận 5.000
trường hợp tống tiền vào năm 2022 và con số này đang
trên đà tăng gấp đôi vào cuối năm 2023.
Các nhà tù, nơi quyền kiểm soát phần lớn thuộc các
băng đảng, là nơi thường xảy ra bạo lực đặc biệt nghiêm
trọng. Hơn 30 người chết trong cuộc bạo loạn tháng trước
tại một nhà tù ở Guayaquil. Hơn 600 người đã bị giết
trong các vụ thảm sát trong tù trong vài năm qua.
Chính phủ Tổng thống Guillermo Lasso thừa nhận
rằng tình trạng đổ máu trên đường phố và trong các
nhà tù là do tội phạm đấu đá nội bộ nhằm kiểm soát các
tuyến đường buôn bán ma túy do các băng đảng Mexico,
Albania… sử dụng. Để hạn chế bạo lực, Tổng thống Lasso
đã sử dụng quyền hạn khẩn cấp để ủy quyền cho binh sĩ
tuần tra đường phố và sử dụng vũ khí chống lại tội phạm.
Điều gì khiến tình trạng bạo lực ở Ecuador tăng vọt?
Mặc dù không có lịch sử sản xuất cocaine nhưng
Ecuador nằm giữa hai điểm nóng sản xuất ma túy lớn
nhất thế giới là Peru - Colombia và trở thành điểm nóng
nhất cho hoạt động buôn bán ma túy.
Theo các chuyên gia an ninh, Ecuador đã trở thành
một phần không thể thiếu trong các tuyến đường buôn
bán cocaine béo bở từ Nam Mỹ đến Bắc Mỹ và châu Âu.
Tình trạng các băng đảng ở Ecuador bắt tay các tổ chức
buôn bán ma túy quốc tế ngày càng nhiều, khiến bạo lực
gia tăng. Bạo lực thể hiện rõ nhất trên bờ biển Thái Bình
Dương của nước này, khi các nhóm tội phạm tranh giành
nhau kiểm soát và phân phối ma túy bất hợp pháp.
Chính phủ Ecuador không thể kiểm soát nổi các nhà
tù quá đông đúc. Trong các nhà tù này, các băng nhóm
kiểm soát và điều hành mạng lưới tội phạm từ sau song
sắt. Bạo loạn tàn bạo trong nhà tù giữa các băng đảng
đối địch thường xuyên xảy ra.
Đại dịch COVID-19 và tình trạng thiếu việc làm cũng
tăng các nhóm tội phạm. Số liệu thống kê của chính phủ
chỉ ra rằng chưa đến 4/10 người Ecuador tham gia lực
lượng lao động, với phần lớn kiếm được ít hơn mức lương
tối thiểu 450 USD/tháng. Kể từ đầu năm đến nay đã hơn
822.000 người trong độ tuổi 18-45 rời đất nước để tìm
việc nơi khác.
Bản thân Tổng thống Lasso liên tục bị kêu gọi từ chức
những tháng gần đây khi đất nước chìm trong khủng
hoảng chi phí sinh hoạt và khủng hoảng an ninh.
THIÊN ÂN
Điềugì làmtình trạngbạo lực ởEcuador tăng?
Bầu cử sẽ diễn ra đúng kế hoạch
Sau thảmkịch,Tổng thốngGuillermo Lasso thông báo
bangàyquốc tang tưởngnhớôngFernandoVillavicencio,
banbố tình trạng khẩn cấp trong60ngày, huy độngngay
lập tức các lực lượng vũ trang trên toàn quốc.
Sau vụ ám sát, nhiều ứng viên dừng chiến dịch tranh
cử. Tổng thống Lasso cho biết cuộc bầu cử tổng thống
vẫn sẽ diễn ra như dự kiến vào ngày 20-8, dù vẫn trong
tình trạng khẩn cấp quốc gia. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng
Luis Lara cho biết đã triển khai các lực lượng vũ trang
trên khắp đất nước và sẽ duy trì cho đến khi kết thúc
quá trình bầu cử.
Vụámsát tànbạobị nhiềunước lênán. Colombia“phản
đối hành động này” và “tin tưởng Ecuador sẽ làm sáng
tỏ sự thật và trừng phạt những kẻ chịu trách nhiệm”. Mỹ,
Tây Ban Nha, Brazil… hy vọng sẽ có một cuộc điều tra
đầy đủ, minh bạch và thủ phạm phải chịu trách nhiệm
thích đáng. Trung Quốc hy vọng chính phủ Ecuador và
các bên liên quan duy trì sự ổn định, cuộc tổng tuyển cử
sắp tới sẽ diễn ra an toàn, suôn sẻ.
Vụ ám sát ứng viên tổng
thống Fernando Villavicencio
là hành động bạo lực chính trị
man rợ nhất mà Ecuador từng
chứngkiếnkể từkhi chếđộđộc
tài quân sự kết thúc vào những
năm 1970, theo
Reuters
.
Tiêu điểm
tranh cử của ôngVillavicencio
cho biết ông nhận ít nhất ba
thôngđiệpdọagiết.Bảnthânông
Villavicencio
n g à y 3 1 - 7
cho biết ông
và nhóm ông
nhận nhiều lời
đe dọa mà ông
cho là từ thủ
lĩnh băng đảng
tội phạm ma
túySinaloa của
Mexico và nhắc đến trùm tội
phạm José Adolfo Macías
đang bị giam giữ. Theo lời
ông Villavicencio thì ông bị
đe dọa sẽ bị lấymạng nếu tiếp
tục đề cập đến José Adolfo
Macías hay băng nhóm của
nhân vật này.
Sau vụ ám sát, nhiều chính
trị gia kêu gọi phản ứngmạnh
tay hơn đối với tội phạm
ở Ecuador.
Ngaysauvụnổ
súng,ứngviên
tổngthốngJan
Topicđãđăng
một video lên
mạng xã hội
nhắclạilờikêu
gọi“cứngtay”
chống lại các
nhóm tội phạm. Trước đây,
ông Topic từng cho biết ủng
hộ Ecuador thực hiện “tình
trạng ngoại lệ” tương tự El
Salvador, đình chỉ một số
quyền tự do dân sự để tống
hàng chục ngàn thành viên
băng đảng vào tù.•
Chiếc xe chở ứng viên tổng thống Ecuador Fernando Villavicencio
bị bắn hơn chục phát đạn. Ảnh: REUTERS
Quốc tế -
Thứ Bảy 12-8-2023
“Tội phạm có tổ chức
đã đi quá xa nhưng
toàn bộ sức nặng của
luật pháp sẽ được áp
dụng cho chúng.”
Tổng thống Ecuador
Guillermo Lasso
