7
Pháp luật
&
cuộc sống -
Thứ Ba 17-10-2023
22bị cáohầu tòavụ cao tốc
ĐàNẵng -QuảngNgãi
giai đoạn2
Ngày 16-10, TAND TP Hà Nội mở lại phiên tòa xét xử 22 bị
cáo trong vụ sai phạm tại dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi
gây thiệt hại 460 tỉ đồng.
Các bị cáo bị đưa ra xét xử tội vi phạm quy định về đầu tư
công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng và thiếu trách
nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Trước đó, phiên tòa ngày 25-9 phải hoãn do vắng
bị cáo Nguyễn Anh Sơn (cựu giám đốc chất lượng của nhà
thầu thi công gói thầu A5, dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng
Ngãi) cùng một số luật sư và bên có quyền lợi, nghĩa vụ
liên quan.
Theo cáo buộc, cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi là công trình
trọng điểm quốc gia, do Tổng Công ty Phát triển đường cao tốc
Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư, với tổng chiều dài gần 140 km.
Trong đó, giai đoạn 1 dài 65 km từ TP Đà Nẵng tới TP Tam Kỳ
(Quảng Nam), thông xe vào tháng 8-2017. Giai đoạn 2 dài hơn
74 km, từ TP Tam Kỳ đến TP Quảng Ngãi, thông xe vào tháng
9-2018.
Nhưng khi vừa đưa vào sử dụng, đường cao tốc đã xuất
hiện rất nhiều điểm hư hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng tới vận
hành khai thác, an toàn giao thông, gây bức xúc trong nhân
dân. Các vi phạm tại giai đoạn 1 dài 65 km đã được xử lý với
36 bị cáo.
Giai đoạn 2 của vụ án có 22 bị cáo bị đưa ra xét xử. Cáo trạng
cho rằng các bị cáo là lãnh đạo thuộc chủ đầu tư dự án, Ban quản
lý dự án (QLDA), nhà thầu thi công và tư vấn giám sát đã không
tuân thủ quy định từ khâu lựa chọn vật liệu nguồn, thiết kế phối
trộn, thi công thử đến thi công đại trà các lớp vật liệu.
Khi nghiệm thu không thực hiện đo cường độ mô đun đàn
hồi trên các lớp vật liệu, có nhiều hạng mục thi công tiến hành
nghiệm thu không có sự tham gia của đại diện Ban QLDA…
Các hành vi này vi phạm quy định tại Luật Xây dựng và các
văn bản hướng dẫn nhưng vẫn lập hồ sơ nghiệm thu hoàn thành
công trình, đánh giá chất lượng thi công đảm bảo để được thanh
toán và đưa công trình vào khai thác, sử dụng.
VKS cáo buộc hành vi của các bị cáo khiến cao tốc Đà Nẵng -
Quảng Ngãi không đảm bảo chất lượng nhưng vẫn được đưa vào
vận hành và hư hỏng sau đó. Hành vi của các bị cáo đã gây thiệt
hại cho Nhà nước hơn 460 tỉ đồng tại giai đoạn 2.
Bị cáo Trần Văn Tám (cựu tổng giám đốc (TGĐ) VEC) bị xác
định đã gây thiệt hại hơn 45 tỉ đồng; Nguyễn Mạnh Hùng (cựu
phó TGĐ) hơn 300 tỉ đồng; Lê Quang Hào (phó TGĐ VEC trực
tiếp phụ trách dự án kiêm chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở)
hơn 114 tỉ đồng; Nguyễn Tiến Thành (giám đốc Ban QLDA
kiêm phó chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở) hơn 280 triệu
đồng…
Cũng trong vụ án, bị cáo Mai Tuấn Anh là TGĐ VEC từ năm
2015 đến ngày 1-6-2017, bị cáo Trần Văn Tám là TGĐ VEC từ
ngày 1-6-2017 đến khi kết thúc dự án.
Cáo trạng xác định hai bị cáo đã buông lỏng công tác quản
lý, không kiên quyết chỉ đạo để kịp thời khắc phục các tồn tại
trong quá trình thực hiện về nguồn vật liệu, công tác thi công và
nghiệm thu dự án không có các biện pháp kiểm tra, kiểm soát
chất lượng công trình, gây thiệt hại cho tài sản của Nhà nước với
hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Tại phiên tòa, cựu TGĐ VEC kiêm chủ tịch Hội đồng nghiệm
thu cơ sở Trần Văn Tám thừa nhận có trách nhiệm liên đới để
xảy ra thiệt hại nghiêm trọng cho Nhà nước.
Bị cáo Tám giải trình rằng do dự án thực hiện theo hình thức
cuốn chiếu nên không thể thực hiện nghiệm thu tổng thể theo
hạng mục. Khi bị cáo nhận nhiệm vụ thì các lớp nền đã bị lấp.
Bị cáo đã nộp 600 triệu đồng khắc phục hậu quả và có ba tài
khoản chứng khoán bị tạm dừng giao dịch.
BÙI TRANG
Các bị cáo tại phiên tòa. Ảnh: CTV
dân, thượng tôn Hiến pháp và pháp
luật, tôn trọng, bảo đảm và bảo vệ
quyền con người, quyền công dân.
Cơ chế nhân dân trực tiếp kiểm
soát quyền lực nhà nước thể hiện
ở việc với tư cách là công dân thực
hiện quyền và nghĩa vụ của mình
để kiểm soát quyền lực nhà nước.
Cơ chế kiểm soát quyền lực nhà
nước thì thể hiện ở chỗ kiểm soát
giữa các cơ quan nhà nước trong
việc thực hiện các quyền lập pháp,
hành pháp, tư pháp. Ngoài ra còn
là cơ chế kiểm soát nội bộ bên
trong mỗi quyền lập pháp, hành
pháp, tư pháp.
Nâng cao vai trò
của tòa án
Cũng tại hội thảo, ThS Lưu Đức
Quang, Trường ĐH Kinh tế - Luật
(ĐH Quốc gia TP.HCM), cho rằng
cần nâng cao vai trò của tòa án
trong việc kiểm soát quyền lập
pháp thông qua việc sửa đổi Luật
Tổ chức TAND năm 2014.
Cụ thể, về mặt hiến định, TAND
chưa được trao thẩm quyền kết luận
về tính hợp hiến, hợp pháp của văn
bản quy phạm pháp luật.
Do vậy, Luật Tổ chức TAND hiện
hành chỉ cho phép “trong quá trình
xét xử vụ án, tòa án phát hiện và
kiến nghị với các cơ quan có thẩm
quyền xem xét sửa đổi, bổ sung
hoặc hủy bỏ văn bản pháp luật trái
với Hiến pháp, luật, nghị quyết của
Quốc hội… để bảo đảm quyền và
lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ
quan, tổ chức”.
ThSQuang cho rằng việcmở rộng
thẩm quyền tư pháp của TAND phù
hợp với giải pháp cải cách tư pháp
theo tinh thần Nghị quyết 27-NQ/
TW, cũng như tạo tiền đề đột phá
trên con đường xây dựng một nền
tài phán Hiến pháp (bảo vệ Hiến
pháp thông qua hoạt động xét xử
của tòa án) ở nước ta. Đây là xu
hướng tiến bộ của các thể chế pháp
quyền đương đại.•
MINHCHUNG
N
gày 16-10, Trường ĐH Luật
TP.HCMtổchứcHội thảokhoa
học: “Hiến pháp 2013 - 10
năm triển khai thi hành”.
Phát biểu khai mạc, TS Lê Trường
Sơn, Hiệu trưởng nhà trường, nhấn
mạnh Hiến pháp 2013 đã có nhiều
điểm mới tiến bộ, mang tính nhân
văn và là thành tựu lý luận, pháp
lý của Đảng và Nhà nước sau 30
năm đổi mới.
Tuy nhiên, trước tình hình mới
cũng như yêu cầu của thực tiễn,
Hiến pháp cần có động lực để đi
tiếp chặng đường sắp tới.
“Để có một chặng đường mới
thành công hơn, xứng đáng với
nhiệm vụ là bản Hiến pháp của thời
kỳ đổi mới và hội nhập sâu rộng,
với nhiều tâm huyết và kỳ vọng
của Đảng, Nhà nước và nhân dân
cả nước thì việc đánh giá, chỉ rõ
những bất cập, vướng mắc, thậm
chí là những mâu thuẫn, những tồn
tại của chính bản thân Hiến pháp
và các văn bản pháp luật triển khai
thi hành Hiến pháp thời gian qua là
nhiệm vụ vô cùng cần thiết và cấp
bách” - TS Sơn nói.
Cụ thể hóa việc “ủy quyền
lập pháp của Quốc hội”
Tại hội thảo, GS-TS Trần Ngọc
Đường, nguyên Phó Chủ nhiệm
Văn phòng Quốc hội, cho rằng
các quy định về quyền con người,
quyền công dân do luật quy định,
chứ không thể để các văn bản dưới
luật quy định.
Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng
các luật có quy định “giao cho
Chính phủ quy định chi tiết để thi
hành”. Vấn đề này cần sự kiểm
soát chặt chẽ.
Theo GS-TS Đường, “ủy quyền
lập pháp của Quốc hội” cần cụ thể
hóa phạm vi, nội dung ủy quyền,
chứ không thể ghi trong luật một
câu đơn giản là “Chính phủ quy định
chi tiết, tổ chức thực hiện điều luật
này”. Cần phải nói rõ phạm vi, nội
dung “quy định chi tiết”.
Cũng theo ông, quyền lập pháp là
quyền nguyên bản, là quyền được
nhân dân trao cho. Bản thân quyền
lực nhà nước đã có sự thống nhất
và muốn kiểm soát quyền lực nhà
nước thì phải phân công một cách
minh bạch.
Nghị quyết 27-NQ/TW (về tiếp
tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước
pháp quyền XHCNViệt Nam trong
giai đoạn mới) đã nhấn mạnh việc
bảo đảm quyền làm chủ của nhân
TS Lê Trường Sơn, Hiệu trưởng TrườngĐH Luật TP.HCM, phát biểu tại hội thảo.
Ảnh: DI LINH
Hội thảokhoahọc
“
Hiếnpháp2013 - 10
nămtriểnkhai thi hành
”
Cụ thể hóa việc “ủy quyền lập pháp của Quốc hội”, nâng cao
vai trò của tòa án là các giải pháp được đưa ra nhằmkiểm soát
tốt hơn quyền lực của Nhà nước.
“Vẫn còn tình trạng các
luật có quy định “giao
cho Chính phủ quy định
chi tiết để thi hành”. Vấn
đề này cần sự kiểm soát
chặt chẽ.”
GS-TS
Trần Ngọc Đường
Ba kiến nghị để tăng cường kiểm soát
quyền lực nhà nước
Thứ nhất, cần tăng cường tính thực quyền trong hoạt động giám sát
của Quốc hội với tòa án, bãi bỏ một số hoạt động giám sát mang tính
hình thức, khó khả thi.
Thứ hai, khắc phục sự thiếu đồng bộ giữa quy định pháp luật về chức
năng giám sát của Quốc hội với tòa án.
Thứ ba, phải tránh tình trạng thiết kế quá nhiều thẩm quyền cho chủ
thể kiểmsoát, xemnhẹ vai trò của nguyên tắc phân công, phối hợpquyền
lực nhà nước khi xây dựng cơ chế kiểm soát quyền tư pháp.
TS
DƯƠNG HỒNG THỊ PHI PHI
,
Trường ĐH Luật TP.HCM
