8
Đô thị -
Thứ Ba 17-10-2023
Tráchnhiệmcánbộ lãnhđạo tronggiải ngânvốnđầu tư công
(Tiếp theo trang1)
Sau khi Thủ tướng chỉ đạo, nhiều
bộ, ngành, địa phương đã đẩy nhanh
việc giải ngân vốn đầu tư công để
triển khai các dự án hạ tầng. Theo
số liệu của Bộ Tài chính, ước thanh
toán đến ngày 30-9-2023 đạt khoảng 363.300 tỉ đồng, đạt hơn
51% kế hoạch Thủ tướng giao.
Thế nhưng, vẫn có 21/51 bộ, cơ quan trung ương và 30
tỉnh, thành chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đã được Thủ
tướng giao. Đáng chú ý, một số bộ, ngành, tỉnh, thành hoàn
trả vốn đầu tư công trên 9.350 tỉ đồng.
Việc các tỉnh, thành hoàn trả vốn đầu tư do nhiều nguyên
nhân, từ vướng mắc thủ tục dự án đến giá nguyên vật liệu
đầu vào tăng, thiếu hụt nguồn cung nguyên vật liệu… Ngoài
ra, các dự án chậm trễ trong công tác bồi thường, giải
phóng mặt bằng.
Tuy nhiên, cũng phải thẳng thắn nhìn nhận tại một số nơi
chính quyền địa phương, người đứng đầu còn thiếu trách
nhiệm, chưa đi sâu sát để quyết tâm xử lý dứt điểm vướng mắc,
khó khăn cho các dự án. Bên cạnh đó, năng lực của nhiều ban
quản lý dự án, cán bộ chuyên môn, nhà thầu còn yếu; sự phối
hợp giữa các cơ quan còn thiếu chặt chẽ, đồng bộ.
Đang tồn tại một thực trạng nhiều dự án đầu tư công dàn
trải nên phải làm nhiều thủ tục, mất nhiều thời gian, nảy
sinh vướng mắc kéo dài nhưng chính quyền địa phương
chưa quyết liệt xử lý, thậm chí sợ trách nhiệm. Nhiều dự án
đầu tư công kéo dài gây lãng phí, đội vốn, hiệu quả đầu tư
giảm, ảnh hưởng tới nguồn lực và động lực phát triển kinh
tế của địa phương cũng như nền kinh tế của cả nước.
Ngược lại, nếu mỗi cá nhân, đơn vị liên quan có trách
nhiệm, tích cực, chủ động trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều
hành phát huy vai trò của người đứng đầu thì việc giải
ngân vốn đầu tư công sẽ được khơi thông, tạo động lực rất
lớn cho kinh tế phát triển.
Như TP.HCM, năm 2023, TP được phân bổ vốn đầu tư
công trên 70.000 tỉ đồng, đây là áp lực rất lớn. Trong đó,
dự án đường vành đai 3 TP.HCM dự kiến giải ngân bồi
thường, giải phóng mặt bằng lên tới 18.000 tỉ đồng. Điều
đáng mừng là thời gian qua, các quận, huyện cùng TP đang
giải quyết thủ tục rất nhanh để bàn giao mặt bằng đúng
tiến độ theo yêu cầu. Thậm chí, TP.HCM đã chỉ đạo các
đơn vị tập trung cao độ tháo gỡ khó khăn và đẩy nhanh
tiến độ, cũng như xem xét trách nhiệm của người đứng đầu
giải ngân vốn đầu tư công chậm. Nếu tổ chức, cá nhân giải
quyết công việc chậm trễ, làm ảnh hưởng đến tiến độ các
dự án sẽ bị phê bình, kiểm điểm trách nhiệm.
Do đó, để đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công thì cần
nâng cao trách nhiệm cho các cơ quan, đơn vị liên quan,
cấp ủy, chính quyền địa phương và người đứng đầu; đẩy
mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực
và nâng cao năng lực cán bộ thực thi, tăng cường giám sát,
kiểm tra, kiểm soát quyền lực.
Đồng thời cũng cần có chế tài, xử lý nghiêm các trường
hợp vi phạm, chậm tiến độ giao vốn, thực hiện và giải ngân
kế hoạch vốn, quy định trách nhiệm của người đứng đầu
gắn với đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ được giao.
QUANG HUY
Tám địa phương giải ngân vốn đầu tư công thấp
Theo BộTài chính, támđịa phương có tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công tám
tháng năm 2023 thấp hơn bình quân chung của cả nước.
Tỉnh Gia Lai đạt khoảng 24%, tỉnh KonTumđạt hơn 37%, tỉnh LâmĐồng
đạt hơn 37%, tỉnh Bình Phước đạt 38%, tỉnh Bình Thuận đạt khoảng 39%;
Đồng Nai, Đắk Nông, Ninh Thuận đạt trên 40%.
Tính đến ngày 15-9-2023, vẫn còn một số dự án của tám địa phương
có tỉ lệ giải ngân quá thấp, đặc biệt là các dự án có số giải ngân bằng 0.
Theo số liệu từBộTài chính, ước tínhđếnngày 30-9-2023, số vốngiải ngân
đầu tư công khoảng 363.310 tỉ đồng, đạt hơn 51%kế hoạchThủ tướng giao.
QUANGHUY
Đ
ẩy mạnh giải ngân triển khai
các dự án đầu tư công được
xem là động lực kỳ vọng giúp
nền kinh tế Việt Nam phục hồi tăng
trưởng cho năm 2023. Thế nhưng,
một số bộ, ngành và các tỉnh, thành
lại đang đề nghị hoàn trả vốn đầu tư
lên tới hàng ngàn tỉ đồng.
Lý do nhiều địa phương
hoàn trả vốn đầu tư công
Theo thông tin từ Bộ Tài chính, tỉ
lệ ước tính giải ngân tám tháng kế
hoạch năm 2023 của cả nước tăng
khá nhiều so với cùng kỳ năm 2022.
Tuy nhiên, vẫn có tới 33 bộ, cơ
quan trung ương và tám địa phương
có tỉ lệ giải ngân dưới 25% kế hoạch
vốn. Bộ Tài chính cho biết đến nay
một số bộ, cơ quan trung ương và
địa phương đã có văn bản đề nghị
cắt giảm kế hoạch năm 2023. Theo
tổng hợp của Bộ KH&ĐT, các bộ,
cơ quan trung ương và địa phương
đang đề nghị điều chỉnh giảm hơn
9.350 tỉ đồng.
TSHuỳnh Phước Nghĩa, Giámđốc
Trung tâm Kinh tế, luật và quản lý
(CTELG) thuộc Trường ĐH Kinh tế
TP.HCM, cho rằng các địa phương
trả lại vốn đầu tư công được giao có
thể do thấy thiếu tính khả thi. Quy
hoạch và năng lực khai thác các vật
liệu không thể theo kịp quy mô đầu
tư công tăng lên. Ngoài ra, do giá một
số vật liệu, nhất là các vật liệu làm
nền cho cơ sở hạ tầng như cát, đất
nền tăng cao làm biến đổi chi phí dự
án khiến các đơn vị không kịp điều
chỉnh tổng mức đầu tư.
TheoTSNghĩa, nếu các địa phương
“cố đấm ăn xôi” thì dự án đầu tư
công cũng khó thực hiện, thậm chí
càng làm càng lỗ. Thực tế, nhiều địa
phương triển khai đồng loạt cùng lúc
quá nhiều dự án, đẩy tiến độ thì cũng
khó về nguồn cung nguyên vật liệu,
nhân lực… Nhiều địa phương đang
thiếu cơ quan chuyên môn có nghiệp
Làm gì để giải ngân
vốn đầu tư công
đạt hiệu quả?
Các chuyên gia đánh giá áp lực hoàn thànhmục tiêu giải ngân vốn
đầu tư công từ nay đến cuối năm là khá lớn.
vụ để tính toán và lập các phương
án dự phòng rủi ro cho dự án đầu tư
công. Nếu tính toán không kỹ về chi
phí lẫn thời gian triển khai thì dễ dẫn
đến tình trạng đội vốn, dự án bị đình
trệ, kéo dài, gây lãng phí.
“Vì vậy, các bộ, ngành, địa phương
nếu xem xét thấy những dự án đầu
tư công chưa cần thiết hoặc không
khả thi, hay chưa tính toán kỹ về
chi phí, khả năng thực hiện thì việc
hoàn trả vốn là hợp lý” - vị chuyên
gia đánh giá.
TS Huỳnh Thanh Điền, chuyên
gia kinh tế, Trường ĐH Nguyễn Tất
Thành, cũng cho rằng nhà thầu dù rất
muốn có công việc nhưng lại chưa
mặn mà với các dự án đầu tư công,
vì càng làm càng lỗ.
Ngoài ra, theo TS Điền, khâu thủ
tục cũng là lo ngại khiến các nhà thầu
không muốn tham gia dự án đầu tư
công. Dù nhiều địa phương đã nỗ
lực làm việc với các chủ đầu tư để
tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy giải ngân
nhưng do bị vướng mắc trong khâu
thủ tục phê duyệt và tổng thầu trọn
gói khiến nhiều nhà thầu không thể
triển khai thi công.
Ưu tiên dự án trọng điểm,
tránh đội vốn
Các chuyên gia đánh giá đầu tư
công không chỉ mỗi vốn mồi mà còn
tính chất hiệu quả của dự án, chủ
động vốn, chọn đối tác, các nguồn
lực…Việc tăng vốn mồi chỉ đảm bảo
được tính chủ động của Nhà nước
trong vấn đề triển khai và chọn chủ
đầu tư, đối tác.
Theo chuyên gia kinh tế Huỳnh
Phước Nghĩa, ngoài thủ tục pháp
lý, cơ chế, chính sách, đấu thầu lựa
chọn đối tác… thì dự án đầu tư công
muốn triển khai nhanh, hiệu quả cần
chú ý đến hai yếu tố. Thứ nhất, cần
ưu tiên vốn với đầu tư công, nhất
là những dự án trọng điểm. Hiện
có nhiều dự án triển khai nhiều
năm chưa xong, tỉnh nào cũng có
dự án đầu tư công, dự án nào cũng
trọng điểm, dự án mênh mông mà
không tập trung khiến dự án nào
cũng dở dang.
“Thứ hai, thời gian triển khai dự án
đầu tư công kéo dài sẽ ảnh hưởng rất
lớn đến chi phí, đội vốn, biến động
kinh tế” - TS Nghĩa nói.
TS Nghĩa lưu ý đối với các dự
án đầu tư công trong tương lai, các
bộ, cơ quan phải xem xét thấu đáo
những điều kiện, khả năng giải ngân,
nhất là về giải phóng mặt bằng, bồi
thường, quy hoạch… Từ đó tránh
tình trạng đưa vào kế hoạch nhưng
nhiều năm không giải ngân được và
phải trả lại vốn.
Sợ trách nhiệm, thủ tục kéo dài
là những vướng mắc lớn dẫn đến
những vướng mắc khác của đầu tư
công được TS Huỳnh Thanh Điền
chỉ ra. Đơn cử việc giải phóng
mặt bằng, triển khai dự án quy
mô lớn, có những đơn vị chưa bao
giờ làm, kinh nghiệm hạn chế dẫn
tới một số nơi có tâm lý sợ sai, sợ
trách nhiệm.
TS Điền cho rằng các bộ, ngành,
địa phương và chủ đầu tư phải ngồi
lại phối hợp để giải quyết những
vướng mắc, thống nhất quy trình,
thủ tục của dự án. Lãnh đạo địa
phương cần chủ động rà soát, cắt
giảm, điều chuyển vốn đối với các
dự án triển khai chậm, bổ sung vốn
cho các dự án có khối lượng chưa
hoàn thành.•
Dự án đường đôi vào phía namTP Phan Rang - Tháp Chàm, một trong những dự án đầu tư công đã hoàn thành
trong năm2023 của tỉnhNinh Thuận. Ảnh: HUỲNHHẢI
Các chuyên gia đánh giá
đầu tư công không chỉ
mỗi vốn mồi mà còn tính
chất hiệu quả của dự án,
chủ động vốn, chọn đối
tác, các nguồn lực…
