16
Tiêu điểm
Quốc tế -
Thứ Hai8-4-2024
Trái với tình hình ảm đạm ở mặt trận phía đông,
tình hình ở Biển Đen dường như tươi sáng hơn đối với
Ukraine. Mặt trận Biển Đen có vẻ mang lại nhiều hy vọng
cho Ukraine hơn bao giờ hết kể từ khi chiến sự nổ ra hơn
hai năm trước, theo tạp chí
Foreign Policy
.
Hạm đội Ukraine đã mất 80% số tàu sau khi Nga kiểm
soát Crimea vào năm 2014. Điều này có nghĩa là cán
cân sức mạnh hải quân sẽ nghiêng hẳn về phía Nga. Tuy
nhiên, dựa vào sự kết hợp giữa các hệ thống tên lửa và
xuồng tự lái được hệ thống định vị (GPS) và camera tiên
tiến dẫn đường, lực lượng Ukraine tuyên bố đã làm tê liệt
1/3 Hạm đội Biển Đen của Nga.
Chẳng hạn đầu tháng 3, Ukraine tuyên bố đã dùng
xuồng tự lái tấn công tàu tuần tra quân sự Sergei Kotov
của Hạm đội Biển Đen. Đây được cho là tàu tuần tra hiện
đại bậc nhất, có giá tới 65 triệu USD. Sau đó, ngày 24-3,
Ukraine nã tên lửa vào hai tàu đổ bộ lớn của Nga là tàu
Azov và tàu Yamal, cùng các cơ sở hạ tầng khác gần TP
cảng Sevastopol do Nga kiểm soát ở Crimea.
Cạnh đó, năm ngoái Ukraine cũng liên tiếp dùng xuồng
tự lái tấn công các cầu huyết mạch ở Crimea, đáng chú ý
nhất là vụ tấn công cầu Kerch - cầu duy nhất nối bán đảo
Crimea với lục địa Nga, làm gián đoạn tuyến đường tiếp
tế nhu yếu phẩm của Nga đến và đi từ bán đảo này.
Chiến lược ở Biển Đen của Ukraine ngày càng phụ
thuộc nhiều hơn vào những chiếc xuồng tự lái do Ukraine
sản xuất có thể mang theo tới 800 kg chất nổ. Những
chiếc xuồng này đã đánh chìm hoặc vô hiệu hóa hơn chục
tàu chiến của Nga, theo
Foreign Policy
.
Ông Volodymyr Dubovyk, Giám đốc Trung tâm Nghiên
cứu quốc tế tại ĐH Quốc gia Odesa Mechnikov (Ukraine),
đánh giá: “Các tàu của Nga hiện nay không dám tiến vào
phía tây bắc Biển Đen”.
Theo nhận định của ông Dubovyk, chiến lược của
Ukraine là duy trì sự hiện diện ở Biển Đen với hy vọng
sớm được hỗ trợ các tên lửa tầm xa từ phương Tây để tấn
công Crimea và Nga bên ngoài khu vực này.
“Nếu Ukraine có thể gây thêm áp lực lên Nga ở Crimea,
điều đó có thể khiến việc kiểm soát lãnh thổ Ukraine của
Nga trở nên không vững chắc. Nó sẽ thay đổi thế trận của
cuộc chiến nếu Nga không thể cung cấp hàng hóa cho mặt
trận phía Đông của Ukraine từ Crimea” - ông Dubovyk
phân tích.
ĐỨC HIỀN
Sáu tháng xung đột Israel - Hamas đã gây ra những tác động to lớn đến các bên tham chiến
cũng như hệ thống kinh tế - chính trị toàn cầu.
Nửa năm xung đột Israel - Hamas:
Hệ lụy không chỉ 2 bên
THẢOVY
S
áu tháng xung đột giữa
Israel và phong trào vũ
trang Hồi giáo Hamas
(kiểmsoátDảiGaza, Palestine)
đã cướp đi sinh mạng của
hàng chục ngàn người và
đẩy hàng triệu người vào
tình cảnh khốn cùng.
Cuộc chiến
chưa có hồi kết
Theo số liệu mới nhất từ
Cơ quan Y tế Gaza, từ khi
xung đột bùng phát, đã có hơn
32.500 người Palestine ở Dải
Gaza thiệtmạng và gần 75.000
người bị thương. Cuộc chiến
đã đẩy 85% trong số 2,3 triệu
dân Gaza phải di tản, chịu
cảnh thiếu lương thực, nước
sạch và thuốc men. 60% cơ
sở hạ tầng ở Gaza bị hư hại
hoặc bị phá hủy hoàn toàn.
Về phía Israel, cuộc tấn
công ngày 7-10-2023 của
Hamas vào miền Nam Israel
làm hơn 1.200 người chết và
khoảng 250 người bị bắt làm
con tin. Đến nay, 134 con tin
Israel vẫn đang kẹt ở Gaza,
theo tờ
The Times of Israel
.
Bất chấp những con số
khủng khiếp về thương vong
dân thường, giao tranh vẫn
tiếp diễn từng giờ. Theo số
liệu do lực lượng Phòng vệ
Israel công bố cuối tháng 3,
kể từ khi bắt đầu chiến dịch,
Israel đã thực hiện hơn 31.000
đợt không kích và triệt hạ
hơn 13.000 trong số khoảng
30.000 chiến binh Hamas.
Israel đã càn quét hầu hết Dải
Gaza và đang lên kế hoạch
tiến vào TP Rafah (cực Nam
Gaza) - nơi được xem là thành
trì cuối cùng của Hamas và
Các chuyêngia cảnh
báo rằngnếukhông có
lệnhngừng bắn, xung
đột Israel -Hamas có
thể lan rộng và lôi kéo
thêmnhữngngười
chơimới.
Nếu không có lệnh ngừng
bắnởGaza, thật khóđểmọi thứ
tốt lên. Tôi nghĩ nồi nước đang
sôi sùng sục và sẽ ngày càng tệ
hơn theo thời gian.
Chuyên gia
HASSAN EL-
TAYYAB
về chính sách Trung
Đông tại tổ chức phi lợi nhuận,
phiđảngpháiFriendsCommittee
on National Legislation)
Đàm phán tích cực song vẫn chưa có
kết quả
Một điều được nhìn nhận là suốt nửa năm qua, công tác
đàm phán vẫn được duy trì song song xung đột. Tuy nhiên,
kết quả cuối cùng vẫn chưa có vì hai bên chưa thể thỏa hiệp
các khác biệt quan điểm.
Thành tựuđángchúýnhất củacácnhàhòagiải là thỏa thuận
ngừng bắn kéo dài một tuần vào tháng 11-2023 giúp trao trả
tựdo chohơn 100 con tin Israel và 240 người Palestine bị Israel
giamgiữ. Hôm29-3, sau vài ngày ngưng trệ, Thủ tướng Israel
Benjamin Netanyahu đã phê chuẩn cho phái đoàn Israel đến
Qatar và Ai Cập để tiếp tục đàm phán, hãng
Reuters
đưa tin.
Bên cạnhđó, cũng cầnghi nhậnnỗ lực của cộngđồngquốc
tế trong việc hạ nhiệt xungđột.Từ khắpnơi trên thế giới, hàng
trăm lời kêu gọi ngừng bắn được các nhà lãnh đạo quốc gia
cũng như tổ chức quốc tế đưa ra. 193 nước thành viên Đại
hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua hai nghị quyết kêu gọi
ngừng bắn. Tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, sau bốn lần
vướng phủ quyết, nghị quyết “kêu gọi ngừng bắn ngay lập
tức và thả con tin vô điều kiện” cuối cùng cũng được thông
qua hôm 25-3.
Viện trợ
nhân đạo
thả xuống
TPGaza
(miền Bắc
Dải Gaza)
vào cuối
tháng 3.
Ảnh: AP
Xuồng tự lái
Ukraine được
cho là có hiệu
quả trong việc
tấn công tàu
chiếnNga. Ảnh:
THENEWYORK
TIMES
BiểnĐen -mặt trậnhiếmhoiUkraine chiếmưu thế trướcNga
là nơi duy nhất chưa bị tấn
công quy mô lớn.
Dù vậy, Israel đến nay vẫn
chưa thể tiếp cận các lãnh
đạo cấp cao Hamas dù đã
mất khoảng 300 lính. Chiến
dịch đổ bộ của Israel đang có
dấu hiệu chững lại. Nước này
gần đây đã trở lại tấn công
một số khu vực ở miền Bắc
Gaza - nơi Israel tuyên bố
đã hoàn thành các mục tiêu
hồi tháng 1.
Trong khi đó, Hamas vẫn
cầm cự được sang tháng thứ
bảy. Tờ
National Interest
dẫn
tính toán từ nhiều chuyên gia
an ninh rằng ngoài các tiểu
đoàn đang hoạt động ở TP
Rafah thì Hamas vẫn còn
một số tiểu đoàn đang dần
hồi phục ở phía Bắc Gaza.
Bên cạnh đó, năng lực rocket
của Hamas vẫn chưa cạn
kiệt. Hôm 25-3, Hamas đã nã
rocket vào hai TPAshdod và
Ashkelon của Israel sau gần
hai tháng im hơi.
Hệ lụy sâu rộng
Sáu tháng giao tranh gây
hậu quả nặng nề cho các bên
tham chiến. Theo số liệu do
Cục Thống kê Trung ương
Israel công bố hồi giữa tháng
2, nền kinh tế Israel suy giảm
gần 1/5 trong ba tháng cuối
năm 2023, đánh dấu mức sụt
giảm cao nhất kể từ đại dịch
COVID-19. Các hoạt động sản
xuất cũng bị trì trệ do thiếu
lao động (lao động Israel phải
phục vụ trong quân đội, lao
động nước ngoài về nước do
lo ngại chiến tranh).
Xung đột khiến uy tín của
Israel sụt giảm. Gần đây, nhiều
quan chức Mỹ bao gồm trợ
lý ngoại trưởng Bill Russo và
cựu Chủ tịch Hạ viện Nancy
Pelosi cảnh báo nguy cơ uy
tín của Israel sẽ bị “tổn thất
lớn, mang tính thế hệ” do tình
hình nhân đạo ở Dải Gaza.
Với Palestine, Trung tâm
nghiêncứuRANDCorporation
(Mỹ) ước tính cuộc chiến
khiến hoạt động kinh tế của
người Palestine giảm xuống
chỉ còn 1/3, do cơ sở hạ tầng
bị tàn phá, các hạn chế thương
mại gia tăng và vướng rào
cản việc làm từ Israel. Bên
cạnh đó, nhiều chuyên gia
cho rằng xung đột này có thể
làm suy yếu hy vọng thành
lập một nhà nước Palestine
độc lập vì khả năng hội nhập
vào cộng đồng kinh tế quốc tế
của Palestine đang sụt giảm
nghiêm trọng.
Cuộc chiến Israel - Hamas
cũng ảnh hưởng nghiêm trọng
tình hình chính trị ở Trung
Đông và toàn cầu. Ở cấp độ
khu vực, việc các nhóm như
Hezbollah (Lebanon), Houthis
cùng các nhóm vũ trang được
Iran hậu thuẫn ở Iraq, Syria
tham gia vào xung đột đã đẩy
tình hình Trung Đông nóng
hơn bao giờ hết. Không dừng
lại ở đó, cuộc chiến cũng lôi
kéo những nhân tố bên ngoài
can thiệp vào khu vực, đơn
cử là các trận chiến giữa
Houthis với Mỹ, Anh, Pháp
từ đầu năm nay.
Ở cấp độ toàn cầu, bùng
phát trong bối cảnh thế giới
vẫn đang vật vã tìm cách
phục hồi sau dịch COVID-19
và ứng phó với tác động từ
xung đột Nga - Ukraine, cuộc
chiến Israel - Hamas như một
đòn giáng vào nền kinh tế thế
giới. Dễ nhận thấy cuộc chiến
đã đẩy giá năng lượng tăng
cao, làm suy yếu thị trường
tiền tệ và chứng khoán do tâm
lý e ngại của các nhà đầu tư.
Các cuộc tấn công của nhóm
vũ trangHouthis (Yemen) vào
tàu thuyền qua Biển Đỏ nhằm
thể hiện sự ủng hộ với Hamas
làm gián đoạn tuyến vận tải
biển trong khu vực, đẩy chi phí
vận tải lên cao. Theo trang tin
Bloomberg
, saumột thángkể từ
các cuộc tấn công củaHouthis,
giá cước vận chuyển hàng hóa
qua đường biển từ châuÁđến
BắcÂu đã tăng 173%, từ châu
Á đến Mỹ tăng 55%.•
