16
làm thế nào 2.000 binh sĩ Mỹ có
thể hạn chế ảnh hưởng của Iran
hay tạo sức ép đáng kể đối với
chính quyền al-Assad. Cuộc chiến
chống IS không đòi hỏi Mỹ duy
trì lực lượng trên bộ. Phải thừa
nhận rằng việc Mỹ rút quân bất
ngờ có thể khiến YPG (lực lượng
liên kết với Mỹ chống IS và hiện
kiểm soát 1/3 lãnh thổ Syria)
có thể gặp nguy hiểm. YPG giờ
đây có thể trở thành mục tiêu tấn
công từ Thổ Nhĩ Kỳ, vốn coi nó
là một tổ chức khủng bố có liên
quan đến đảng Công nhân người
Kurd (PKK) hoặc từ chính quyền
al-Assad.
Theo
Foreign Policy,
cả Mỹ và
Nga đều có quyền lợi trong việc
ngăn chặn một cuộc tranh đoạt lãnh
thổ mà Washington từ bỏ, do nó có
thể khiến IS hồi phục và tạo điều
kiện cho Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát
thêm lãnh địa ở Syria. Để tránh
kịch bản này, cả Washington và
Moscow phải thuyết phục Thổ Nhĩ
Kỳ không tấn công YPG, thuyết
phục YPG giải giáp và hỗ trợ một
thỏa thuận giữa Damascus và YPG
để bao gồm việc đưa chính phủ
Syria trở lại vùng Đông Bắc kèm
theo một mức độ tự trị cho người
Kurd trong khu vực. Một kết quả
như thế sẽ đồng thời cho phép
Syria khôi phục chủ quyền, trấn
an Thổ Nhĩ Kỳ bằng cách hạn chế
quyền lực và sức mạnh của YPG,
cũng như bảo vệ người Kurd khỏi
nguy cơ tấn công quân sự. Có thể
quá trễ để đạt mục tiêu này nhưng
không quá muộn để thử.•
Quốc tế -
ThứBa1-1-2019
TRÙNGQUANG
T
hế giới bước vào năm 2019
với những cuộc “đổi vai, đổi
thế” hứa hẹn mang lại nhiều
bất ngờ nhưng thế giới có hòa bình
hơn hay không đòi hỏi những nỗ
lực lớn.
Căng thẳng Mỹ-Trung
Trong cả năm 2018, phần lớn
châu Á bị “rung chấn” bởi những
biến động trong quan hệ Mỹ-
Trung. Cách đây một năm, Tổng
thống Mỹ Donald Trump đã trở
về từ Bắc Kinh sau chuyến thăm
cấp nhà nước đặc biệt quan trọng
mà trong đó Trung Quốc (TQ) hy
vọng sẽ làm cho chiến dịch bài
Trung của ông Trump thất bại. Thế
nhưng Mỹ-Trung vướng vào cuộc
chiến tranh thương mại chưa được
giải quyết và chính quyền Trump
đã thay thế “tiếp cận chiến lược”
của Mỹ với TQ bằng “cạnh tranh
chiến lược”.
Triển vọng nào cho quan hệ
Mỹ-Trung trong năm 2019? Theo
nhận định của ông Kevin Rudd,
cựu thủ tướng Úc và hiện là chủ
tịch Viện Chính sách xã hội châu
Á (Mỹ), có thể vào tháng 3 tới sẽ
có một thỏa thuận nhằm giảm thâm
hụt thương mại song phương và
những quyết định về nhập khẩu
mà TQ sẽ thực hiện nhằm thực
hiện điều này.
Một thỏa thuận giảm thuế suất
khi đó cũng khả thi, dù mức độ
phức tạp của nó có thể khiến hai
nước mất nhiều thời gian. Nhưng
nếu các nhà cải cách TQ thực hiện
một cách tiếp cận kịch tính hơn,
bằng cách cam kết thuế suất bằng 0
qua thời gian và thách Mỹ có hành
động tương ứng, việc này có thể
được kết thúc nhanh chóng hơn.
Trên mặt trận chính sách đối
ngoại và an ninh, theo ông Rudd,
TQ trong năm 2019 có thể tránh
đẩy mình vào thế xung đột với
các nước khác do những thách
thức về chiến lược của Mỹ. Hiện
Bắc Kinh đã có sự bình thường
hóa nhất định với Nhật Bản. Dữ
liệu của lực lượng tuần duyên Mỹ
cho thấy có sự suy giảm đáng kể
những vụ TQ xâm nhập quần đảo
Senkaku/Điếu Ngư hiện do Tokyo
kiểm soát nhưng Bắc Kinh cũng
tuyên bố chủ quyền.
TQ muốn xuống thang căng
thẳng với ASEAN liên quan đến
vấn đề biển Đông thông qua việc
thúc đẩy đàm phán về một “bộ
quy tắc ứng xử”. Bắc Kinh cũng
muốn có mối quan hệ ấm áp hơn
với Ấn Độ sau cuộc họp thượng
đỉnh song phương tại Vũ Hán hồi
tháng 4-2018. Và TQ có thể bắt đầu
giảm nhẹ lập trường về Đài Loan
do kết quả “vui cho Bắc Kinh” mà
đảng Dân Tiến có quan điểm ủng
hộ độc lập của lãnh đạo Thái Anh
Văn đạt được trong cuộc bầu cử
địa phương hồi tháng 11-2018. Dĩ
nhiên điều này sẽ thay đổi đáng
kể nếu Mỹ xúc tiến bán thêm vũ
khí cho Đài Loan.
Bán đảo Triều Tiên
Một Triều Tiên “dễ bảo” hơn
tiếp tục là điều mà Mỹ mong
muốn nhìn thấy trong năm 2019.
Theo
CNN,
nhà lãnh đạo Kim
Jong-un đã mở màn năm 2018
bằng lời ngỏ cử một phái đoàn
tham dự Olympic mùa đông ở
Pyeongchang nhưng cũng hứa sản
xuất hàng loạt vũ khí hạt nhân và
tên lửa đạn đạo, đồng thời cảnh
báo Washington rằng loạt phóng
hạt nhân “luôn nằm trên bàn trong
văn phòng của tôi”. Gần đây, báo
cáo của các chuyên gia phân tích
hạt nhân nguồn mở dường như
xác nhận rằng Triều Tiên không
ngừng chương trình hạt nhân của
nước này, dù ông Kim đã giữ lời
hứa không tiến hành các cuộc thử
nghiệm tên lửa hay bom hạt nhân.
Dù việc tiếp tục làm việc với
những vũ khí này có thể vi phạm
tinh thần cuộc họp thượng đỉnh
giữa ông Kim và Tổng thống
Trump ở Singapore, Bình Nhưỡng
đã không cam kết ngừng toàn bộ
công việc liên quan đến chương
trình hạt nhân trong năm 2018. Hai
nhà lãnh đạo đã nhất trí bắt đầu
xây dựng lại quan hệ song phương
và đem lại hòa bình cho bán đảo
Triều Tiên. Về vũ khí hạt nhân,
Triều Tiên cam kết “nỗ lực hướng
tới việc phi hạt nhân hóa bán đảo
Triều Tiên”, cụm từ mà các chuyên
gia nói rằng Washington và Bình
Nhưỡng diễn dịch khác nhau.
Những người chỉ trích nói rằng
chính quyền của Tổng thống
Trump đã không thuyết phục Bình
Nhưỡng nhất trí với điều gì đó cụ
thể. Triều Tiên đã không tán đồng
bất kỳ thời hạn nào nhằm từ bỏ vũ
khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo,
cũng không cam kết công bố các
loại vũ khí và cơ sở vũ khí then
chốt, những bước mà các chuyên
gia nói rằng có vai trò quan trọng
trong bất kỳ cuộc đàm phán về
giải giáp nào, theo
CNN.
“Chảo lửa” Syria
Khi tờ lịch cuối cùng của năm
2018 được bóc đi, có vẻ như cuộc
xung đột tại Syria sẽ tiếp tục con
đường cũ. Chính quyền của Tổng
thống Syria Bashar al-Assad, với
sự hỗ trợ của Iran và Nga, rất có
thể sẽ giành phần thắng trong cuộc
chiến chống phe đối lập. Cuộc
chiến chống tổ chức khủng bố
Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng
sẽ đến hồi kết.
Nhưng với quyết định rút quân
Mỹ khỏi Syria hồi giữa tháng 12-
2018, Tổng thống Trump đã lật
ngược thế cân bằng đó. Việc Mỹ
rút quân có thể làm tăng nguy cơ
xung đột đẫm máu bao gồm Thổ
Nhĩ Kỳ, các đồng minh củaAnkara
ở Syria, người Kurd ở nước này
cùng chính quyền của Tổng thống
al-Assad và thông qua đó có thể
giúp IS hồi sinh bằng cách châm
lửa cho tình trạng hỗn loạn từng
giúp tổ chức khủng bố này khuếch
trương thanh thế.
Chính sách trước đây của chính
quyền Trump duy trì vô thời hạn
sự hiện diện quân sự ở Syria luôn
có giá trị đáng ngờ. Hiện chưa rõ
Quan hệMỹ-TQ sẽ là điểmnhấn cho tình hình quốc tế năm2019. Ảnh: PROJECT SYNDICATE
Thông điệp năm
mới ông Putin
gửi đến ông Trump
Theo
CNN
, dẫn nội dung trong
thưchúcmừngnămmớicủaTổng
thống NgaVladimir Putin gửi tới
ngườiđồngcấpMỹDonaldTrump,
điệnKremlinngày30-12-2018cho
biếtôngPutinkhẳngđịnhMoscow
sẵn sàng đối thoại cùng Mỹ với
chương trình nghị sự đa dạng.
“Trong thư gửiTổng thốngMỹ
Donald Trump nhân dịp Giáng
sinh và năm mới, Tổng thống
Vladimir Putin nhấn mạnh quan
hệ Nga-Mỹ là yếu tố quan trọng
nhất đảmbảoổnđịnh chiến lược
và an ninh quốc tế, khẳng định
rằng Nga mở cửa đối thoại với
Mỹ với chương trình nghị sự đa
dạng nhất có thể”- tuyên bố của
điện Kremlin nêu rõ.
Theo điện Kremlin, ông Putin
cũnggửi lời chúcmừngnămmới
đến các nhà lãnh đạo thế giới
khác, bao gồm cựu tổng thống
Mỹ George W. Bush, Thủ tướng
Anh Theresa May, Thủ tướng
Nhật BảnShinzoAbe, Chủ tịchTQ
Tập Cận Bình, Tổng thống Syria
Bashar al-Assad.
TRI TÚC
Thế giới đang bước vào thời điểm
tăng trưởng kinh tế của TQ, cường
quốc kinh tế thứ hai thế giới, chậm
lại. Mặc dù TQ phải chịu những sức
ép từ Mỹ, một số nước châu Âu cùng
Nhật Bản và Úc, đặc biệt trong lĩnh
vực công nghệ cao, các nhà cải cách
kinh tế nước này đangmuốn nhân cơ
hội này tìmcáchđẩymạnhhoạt động
cơ cấu lại nền kinh tế.
TS
ELIZABETH ECONOMY
,
Giám đốc nghiên cứu châu Á
tại Hội đồng Quan hệ quốc tế Mỹ
Tiêu điểm
Mỹ-Trung vướng vào
cuộc chiến tranh thương
mại chưa được giải quyết
và chính quyền Trump
đã thay thế “tiếp cận
chiến lược” của Mỹ với
TQ bằng “cạnh tranh
chiến lược”.
3 “điểm nóng” thế giới 2019
Quan hệMỹ-Trung, vấn đề hạt nhân Triều Tiên và căng thẳng tại Syria tiếp tục là
những điểmnóng được thế giới quan tâmvào năm2019.
Vấn đề Triều Tiên sẽ tiếp tục là điểmnóng thế giới 2019. Ảnh: AFP
