16
Quốc tế -
ThứHai 14-1-2019
Tiêu điểm
Tổng thống Trump phát biểu tại ĐàNẵng năm2017. Ảnh: REUTERS
Việt Nam lợi gì khi tổ chức
thượng đỉnh Trump-Kim?
Cómột số dấu hiệu cho thấy khả năng Việt Nam sẽ được hai bênMỹ, Triều đề nghị
tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh lần hai.
MINHPHẠM
“V
iệc đứng ra tổ chức
một sự kiện mang
tầm quan trọng rất
lớn với an ninh và ổn định ở
khu vực như cuộc gặp thượng
đỉnh Mỹ-Triều lần thứ hai sẽ
là một bằng chứng không thể
tốt hơn cho tư thế chủ động
của Việt Nam (VN) trong các
vấn đề quốc tế” - TS Nguyễn
Việt Phương
(ảnh)
, nghiên
cứu viên tại Trung tâmBelfer,
ĐHHarvard (Mỹ), nhận định.
Vì sao là Việt Nam?
. Phóng viên:
Truyền thông
Hàn Quốc và Mỹ đề cập
nhiều đến việc VN có thể là
nơi diễn ra hội nghị thượng
đỉnh lần thứ hai giữa Tổng
thống Mỹ Donald Trump và
nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim
Jong-un. Theo ông có những
dấu hiệu nào cho thấy VN là
một lựa chọn tiềm năng của
Mỹ, Triều?
+
TS
NguyễnViệt Phương
:
Việc xemxét lựa chọnVN làm
địa điểm cho hội nghị thượng
đỉnhMỹ-
Triều lần
hai mới
chỉlàđồn
đoánqua
báo chí,
đặc biệt
l à q u a
một số báo Hàn Quốc. Tuy
nhiên, có một số dấu hiệu cho
thấy khả năng VN sẽ được
hai bên Mỹ, Triều đề nghị tổ
chức cuộc gặp thượng đỉnh
lần này.
Dấu hiệu rõ ràng nhất là việc
Reuters
, thông qua nguồn tin
báo Hàn Quốc, cho biết quan
chứcMỹ và Triều Tiên đã gặp
nhau nhiều lần tại Hà Nội để
thảo luận về việc tổ chức cuộc
gặp thượng đỉnh lần thứ hai.
Dấu hiệu thứ hai là việc trong
thời gian gần đây VN đã đón
tiếp lãnh đạo cấp cao của cả
hai nước Mỹ và Triều Tiên.
Cụ thể là chuyến thăm của
Bộ trưởng Ngoại giao Triều
Tiên Ri Yong Ho, Bộ trưởng
Quốc phòng Mỹ Jim Mattis
và trước đó là Ngoại trưởng
Mỹ Mike Pompeo.
Dấu hiệu thứ ba là việc
VN thời gian qua đã tỏ ý sẵn
sàng góp phần thúc đẩy đàm
phán về các vấn đề liên quan
đến bán đảo Triều Tiên. Sau
chuyến thăm của Bộ trưởng
Ri Yong Ho, người phát ngôn
Khi cân nhắc có đứng ra đề
nghị đăng cai sự kiện này hay
không, VN cũng đã phải tính
đến mức độ nhạy cảm rất cao
vềmặt chính trị của sự kiệnnày
và kịch bản nào choVN nếu sự
kiệnđược tổ chức nhưngđổ vỡ
giữa chừng. Dù vậy, theo tôi thì
nếucóđiềukiệnVNvẫnnênchủ
động đề cập đến việc đăng cai
cuộc gặpnày đối với cả ba phía
Mỹ, Triều Tiên và Hàn Quốc.
TS
NGUYỄNVIỆT PHƯƠNG
Mỹ, Triều sẽ khó có đột phá
Vì vấn đề phi hạt nhân hóa bán đảoTriềuTiên chứa đựng
nhiềumâu thuẫn không thể giải quyết trong thời gian ngắn,
rất ít có khả năng cuộc gặp lần thứ hai giữa lãnh đạo hai
nước có thể đạt được đột phá đáng kể. Ví dụ, Mỹ sẽ tiếp
tục đòi hỏi Triều Tiên phải đảm bảo tiến trình phi hạt nhân
hóa Triều Tiên trước khi dỡ bỏ cấm vận, trong khi ông Kim
Jong-un chắc chắn sẽ chỉ ra rằng Bình Nhưỡng đã có nhiều
nhượng bộ trong việc tạm dừng thử vũ khí, phá bỏ một số
bãi thử, trong khi Mỹ vẫn chưa có bất cứ một nhượng bộ
nào về việc nới lỏng cấm vận.
Thêm vào đó, việc ông Trump chuyển sự chú ý từ vấn đề
Triều Tiên trong giai đoạn cuối năm 2017, đầu năm 2018
sang các vấn đề đối nội cho thấy bản thân tổng thống Mỹ
không còn nhiều quyết tâm giải quyết ngay và triệt để vấn
đề hạt nhân bán đảo Triều Tiên. Khi xét tất cả yếu tố kể trên
thì tình trạng bế tắc trong việc tìm giải pháp cho khủng
hoảng hạt nhân trên bán đảoTriềuTiên vẫn nhiều khả năng
sẽ tiếp diễn trong thời gian tới.
Nếu quả thực hội
nghị thượng đỉnh
Mỹ-Triều lần thứ
hai được tổ chức tại
VN một cách suôn
sẻ, VN sẽ nhận được
nhiều lợi ích về mặt
song phương và
đa phương.
Bộ Ngoại giao VN đã tuyên
bố: “VN sẵn sàng đóng góp
tích cực vào việc thúc đẩy
đối thoại duy trì hòa bình,
an ninh, ổn định trên bán đảo
Triều Tiên”.
.
Có thông tin bên lề cho
biết Bangkok (Thái Lan) hay
Hawaii (Mỹ) cũng sẽ là nơi
tiềmnăng tổ chức thượng đỉnh
Trump-Kim lần hai. Liệu VN
có ưu thế hơn?
+Ngay trước khi Singapore
được lựa chọn làmnơi tổ chức
hội nghị thượngđỉnhMỹ-Triều
lần đầu tiên, cá nhân tôi đã
bày tỏ sự ủng hộ đối với việc
VN chủ động đứng ra tổ chức
cuộc gặp này vì nhiều lý do.
Thứ nhất, VN đang có quan
hệ tốt với cả ba bên liên quan
chính trong đàm phán hạt
nhânTriềuTiên thời gian qua.
CHDCND Triều Tiên vốn là
quốc gia gần gũi với VN về
mặt ý thức hệ và có quan hệ
nồng ấm trong thời gian dài
với nước ta. Hàn Quốc là nhà
đầu tư hàng đầu và là đối tác
chiến lược của VN. Còn Mỹ
là bạn hàng lớn của VN và
có quan hệ ngoại giao ngày
càng tốt đẹp với VN trong
vòngmột thập niên trở lại đây.
Cộng thêmvị trí địa lýkhông
cách quá xa Bình Nhưỡng,
thuận lợi cho việc di chuyển
của lãnh tụ Triều Tiên và tình
hình an ninh-chính trị cực kỳ
ổn định, VN là một trong số
ít địa điểm có điều kiện tối
ưu cho một cuộc gặp có mức
độ chính trị và an ninh phức
tạp như hội nghị thượng đỉnh
Trump-Kim.
Theo tôi, Hà Nội hoặc
Đà Nẵng - những nơi Tổng
thống Donald Trump đều đã
từng thăm viếng, rõ ràng là
có chút ưu thế hơn Bangkok
(Thái Lan), hay Hawaii - một
trong số các bang của Mỹ
nằm trong tầm bay tên lửa
đạn đạo Triều Tiên và có rất
ít sự ủng hộ với Tổng thống
DonaldTrump kể từ giai đoạn
tranh cử.
Nhiều lợi ích cho VN
. Theo ông, nếu được đăng
cai hội nghị này, VN sẽ nhận
được lợi ích gì về chính trị,
ngoại giao, hay hình ảnh trên
trường quốc tế?
+ Nếu quả thực hội nghị
thượng đỉnh Mỹ-Triều lần
thứ hai được tổ chức tại VN
một cách suôn sẻ, VN sẽ nhận
được nhiều lợi ích vềmặt song
phương và đa phương. Cụ thể,
vềmặt song phương, việc thúc
đẩy đối thoại Mỹ-Triều một
cách tích cực thông qua vai
trò chủ nhà cuộc gặp sẽ giúp
VN trở thành đối tác tin cậy
hơn nữa đối với không chỉ
Mỹ và Triều Tiên mà còn cả
Hàn Quốc. Trong bối cảnh
VN đang rất cần những đối
tác chiến lược thực sự tin cậy
để đối phó với các thách thức
về kinh tế, về vấn đề biển
Đông, có được sự tin tưởng
từ Mỹ và Hàn Quốc sẽ là sự
khích lệ rất quan trọng đối
với ngoại giao VN.
Với riêngTriềuTiên, đây sẽ
là cơ hội rất tốt để VN chia sẻ
bài học về thành công trong
cải cách kinh tế ở VN những
năm 1980 có một phần đóng
góp không nhỏ của chính
sách ngoại giao đa dạng hóa,
đa phương hóa - và sự phát
triển vượt bậc của kinh tế VN
sau đổi mới chính là mô hình
mà Triều Tiên đang theo đuổi
dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch
Kim Jong-un.
Về mặt đa phương, với
phương châm “muốn làm
bạn với tất cả quốc gia trên
thế giới” và thực sự đã hưởng
lợi về mặt kinh tế, chính trị,
và văn hóa từ quá trình toàn
cầu hóa, đa phương hóa, VN
rõ ràng cần phải chủ động hơn
nữa trong việc duy trì các thể
chế quốc tế vốn đang chịu
sự đe dọa của chủ nghĩa dân
tộc, chính sách “thu mình”
của nhiều quốc gia. Một vị
thế chủ động, tích cực trên
trường quốc tế đồng thời cũng
sẽ giúp VN trong chiến lược
trở thành một “cường quốc
tầm trung” và đặc biệt là giúp
VN dễ dàng kêu gọi sự chú
ý của quốc tế trong các vấn
đề tranh chấp đa phương như
vấn đề biển Đông.
Việc đứng ra tổ chức sự
kiện mang tầm quan trọng rất
lớn với an ninh và ổn định ở
khu vực như cuộc gặp thượng
đỉnh Mỹ-Triều lần thứ hai
sẽ là một bằng chứng không
thể tốt hơn cho tư thế chủ
động của VN trong các vấn
đề quốc tế.
Cuối cùng, như đã thấy từ
việc Singapore đứng ra tổ
chức hội nghị thượng đỉnh
Mỹ-Triều lần thứ nhất thì
đây là một cơ hội quảng bá
miễn phí hình ảnh của quốc
gia chủ nhà trên cả mạng xã
hội Facebook, Twitter và
kênh truyền thông lớn như
CNN, BBC. Nếu VN trở
thành địa điểm gặp gỡ giữa
hai ông Donald Trump và
Kim Jong-un, chắc chắn hình
ảnh các danh thắng củaVN sẽ
trở thành đề tài nóng hổi của
truyền thông quốc tế trước,
trong và sau cuộc gặp.
.
Nếu VN không được đăng
cai thì có thể vì lý do gì?
+ Trong bối cảnh không
ai biết được đường đi nước
bước của cả ông Trump và
ông Kim, sẽ không lạ nếu
địa điểm tổ chức không phải
là VN, thậm chí cuộc gặp có
thể sẽ không diễn ra.
Ngoài ra, Trung Quốc (TQ)
cũng là một nhân tố cần nhắc
tới. TQ vẫn bày tỏ thái độ tích
cực trong việc thúc đẩy đàm
phán Hàn-Triều, Mỹ-Triều
về phi hạt nhân hóa bán đảo
Triều Tiên và gỡ bỏ cấm
vận đối với Triều Tiên. Tuy
nhiên, trong bối cảnh chiến
tranh thương mại Trung-Mỹ
tuy đã hạ nhiệt nhưng chưa
có dấu hiệu chấm dứt, có
khả năng TQ sẽ không thực
sự cảm thấy thoải mái khi
một sự kiện lớn như hội đàm
Mỹ-Triều lần thứ hai diễn ra
ở ngay nước láng giềng của
TQmà không có sự đóng góp
chính thức hoặc không chính
thức nào của TQ.
Nếu quan ngại này là có
thật, chắc chắn trong chuyến
thăm Bắc Kinh vừa qua của
ông Kim Jong-un, Chủ tịch
Tập Cận Bình đã đề cập đến
vấn đề này.•
