16
Thế giới 24 giờ
Quốc tế -
Thứ Tư18-9-2019
Tiêu điểm
l
Mỹ - Nhật:
Hãng tin
Reuters
ngày 17-9
dẫn lời Tổng thống Donald Trump cho hay
Mỹ vừa đạt thỏa thuận với Nhật về rào cản
thuế quan và thương mại kỹ thuật số mà
không cần thông qua Quốc hội. Trong bức
thư gửi Quốc hội do Nhà Trắng đưa ra, Tổng
thống Trump cho biết ông dự định triển khai
thỏa thuận “trong vài tuần tới”. Bên cạnh đó,
ông cho rằng thỏa thuận thuế sẽ được triển
khai theo luật thương mại, vốn cho phép tổng
thống Mỹ có thể tuyên bố giảm thuế qua lại
với nước khác. Trong năm qua, Mỹ và Nhật
nhiều lần đối thoại nhằm dỡ bỏ thuế đối với
lĩnh vực ô tô, vốn chiếm phần lớn trong 67 tỉ
USD thâm hụt thương mại của Mỹ với Nhật.
l
Úc:
Cơ quan Thuế vụ Úc vừa đề nghị Tòa
án Liên bang ra lệnh khẩn đóng băng các tài
sản trị giá hàng triệu USD của tỉ phú Trung
Quốc Huang Xiangmo do người này nợ tiền
thuế lên tới 140,9 triệu AUD (98 triệu USD).
Theo báo
Sydney Morning Herald
, các tài sản
bị đóng băng bao gồm căn hộ bốn phòng ngủ
sang trọng gần trung tâm TP Sydney, được gia
đình ông Huang mua với giá 3,38 triệu AUD
(2,32 triệu USD) vào năm 2015 và một ngôi
nhà năm phòng ngủ cũng ở khu vực trên. Hai
tài sản khác gồm một biệt thự ở khu Mosman,
thuộc Sydney, trị giá 13 triệu AUD (8,94 triệu
USD), do vợ ông đứng tên, và một căn hộ ở
Hong Kong (Trung Quốc).
l
Israel:
Sáng 17-9, khoảng 6,3 triệu cử
tri Israel đã đi bỏ phiếu bầu cử Quốc hội sau
khi đảng Likud của Thủ tướng Benjamin
Netanyahu không thể thành lập chính phủ liên
minh mới sau cuộc bầu cử đầu tiên hồi tháng 4.
Cuộc bầu cử lần hai trong năm nay này sẽ quyết
định vận mệnh chính trị của ông Netanyahu,
một nhà lãnh đạo theo đường lối dân tộc chủ
nghĩa, bảo thủ và cứng rắn. Theo hãng tin
Reuters
, các điểm bỏ phiếu bắt đầu mở cửa vào
7 giờ sáng 17-9 (giờ địa phương) và đóng cửa
lúc 22 giờ cùng ngày. Khoảng 18.000 cảnh sát,
nhân viên an ninh và nhân viên tình nguyện
được triển khai tại hơn 10.000 địa điểm bỏ
phiếu.
TRÙNG QUANG
Lý do Mỹ cáo buộc Iran tấn công
hai cơ sở dầu Saudi Arabia
Mỹ đưa ra cáo buộc với Iran là vì Mỹ đã thất bại trong việc bảo vệ đồngminh Saudi Arabia,
nếu thừa nhận nhómHouthi làmđồng nghĩa thừa nhận năng lực củamình kém.
Các tay súng nhómphiến quânHouthi ở Yemen. Ảnh: AP
14
năm tù giam làmức ánmàTòa ánTối cao
Nga tuyên giữ nguyên đối với công dân
Ba Lan Marian Radzajewski (42 tuổi) về
tội gián điệp. Đây là mức án được Tòa án
Moscowđưa ra trongmột phiênxửkínhồi
tháng 6. Hãng
AFP
dẫn thông báo từ Cơ
quan An ninh Liên bang Nga (FSB) ngày
16-9 cho biết Tòa án Tối cao Nga coi bản
ánnàylà“hợplý”.FSBchobiếtRadzajewski
đã tìmcáchđánh cắp“các bộphậnbí mật
của hệ thống tên lửa S-300”và bị bắt quả
tang trong lúc cố hoàn tất giao dịch bất
hợp pháp này.
TRÙNG QUANG
Ngày 16-9, Bộ Ngoại giao Saudi Arabia gọi vụ tấn công
nhằm vào hai nhà máy lọc dầu của mình là hành động gây
hấn và phá hoại chưa có tiền lệ, là tội ác to lớn đe dọa hòa
bình và an ninh quốc tế, đồng thời khẳng định mình có đủ
khả năng đối phó.
Saudi Arabia cho đến giờ vẫn chưa chính thức quy kết bên
nào đứng sau vụ tấn công này. Bộ Ngoại giao Saudi Arabia
thông báo đã mời các chuyên gia Liên Hiệp Quốc và quốc
tế đánh giá hiện trường và điều tra vụ việc. Riyadh cho biết
kết quả điều tra ban đầu cho thấy vũ khí Iran được sử dụng
trong vụ tấn công này.
Việc Mỹ cáo buộc Iran tấn
công hai nhà máy lọc dầu của
Saudi Arabia là thiếu thận trọng
vì có nguy cơ sẽ dẫn tới một
cuộc tấn công quân sự nhằm
vào Iran mà Iran đã tuyên bố
rõ là đã sẵn sàng chiến tranh.
Nhà báo, chuyên gia các vấn đề
quốc tế
FINIAN CUNNINGHAM
Mỹ đã thất bại trong
việc bảo vệ đồng
minh Saudi Arabia.
ĐĂNGKHOA
K
hông lâu sau khi hai nhà
máy lọc dầu của Saudi
Arabia bị tấn công, nhóm
phiến quân Houthi ở Yemen
tuyên bố nhận trách nhiệm.
Houthi nói mình triển khai
10 máy bay không người lái
không kích hai nhà máy lọc
dầuAbqaiq và Khurais, đồng
thời cảnh cáo sẽ tiếp tục tấn
công nếu liên quân do Saudi
Arabia còn tiếp tục can thiệp
quân sự vào Yemen.
Hầu hết truyền thông thế
giới, kể cả truyền thông Mỹ
banđầuđềuđưa tin theohướng
máy bay không người lái của
Houthitấncônghainhàmáylọc
dầu SaudiArabia. Theo thông
tin từ hãng tin
AP
, Houthi có
kế hoạch tấn công kỹ lưỡng.
Tuy nhiên, Mỹ không thừa
nhậntuyênbốnhậntráchnhiệm
của Houthi (nhóm nhận sự
bảo trợ của Iran) và cáo buộc
chính Iran đứng đằng sau vụ
việc. Trước đó Ngoại trưởng
Mỹ Mike Pompeo cáo buộc
Iran “mở một cuộc tấn công
chưa có tiền lệ nhắm vào
nguồn cung cấp năng lượng
thế giới”. Trong khi đó, Tổng
thốngMỹDonaldTrump thận
trọng hơn khi ngày 16-9 chỉ
nói “có vẻ” Iran chịu trách
nhiệm cho việc này.
Khả năng Houthi
tới đâu?
Theo nhà báo, chuyên gia
các vấn đề quốc tế Finian
Cunningham (người Ireland),
chuyệnMỹ nói Houthi không
có khả năng thực hiện một vụ
tấn công tầmcỡ như vậy nhằm
vào hai nhàmáy lọc dầu Saudi
Arabialàkhôngchínhxác.Theo
ôngCunningham,Houthi hoàn
toàn có khả năng đưamáy bay
không người lái vào lãnh thổ
SaudiArabia. Thậmchí nhóm
này có thể phóng tên lửa đạn
đạo sang nước này. Houthi đã
đưa máy bay không người lái
vào chiến đấu từ khi liên quân
do Saudi Arabia dẫn đầu can
thiệp quân sự vàoYemen vào
tháng 3-2015.
Bốn năm qua, hỏa lực trên
không của Houthi đã tăng
đáng kể. Trước đây Saudi
Arabia từng nhiều lần đánh
chặn được máy bay không
người lái và tên lửa từYemen
phóng sang. Tuy nhiên, năm
vừa qua tỉ lệ thành công của
Houthi trong việc tấn công các
mục tiêu trong lãnh thổ Saudi
Arabia tăng hơn, thậm chí vũ
khí Houthi còn bay đến cả thủ
đô Riyadh của Saudi Arabia.
Hồi tháng 5, máy bay không
ngườiláiHouthiphámộtđường
ống dẫn dầu quan trọng của
Saudi Arabia. Tháng 8, cơ sở
khai thác dầu Shaybah của
Saudi Arabia nằm gần biên
giới Các Tiểu vương quốc Ả
Rập thống nhất bị tấn công,
vũ khí được cho là máy bay
không người lái và tên lửa đạn
đạo của Houthi.
Một số hình ảnh vệ tinh
được phía Mỹ công bố cho
thấy cảnh đổ nát, thiệt hại ở
nhà máy lọc dầu Abqaiq sau
khi bị tấn công. Nhiều quan
chức Mỹ nói từ các địa điểm
hứng không kích có thể thấy
vũ khí không phải được bắn
sang từYemenmà từ Iran hoặc
Iraq. Iran nói Mỹ đưa ra cáo
buộc này nhằm phá hoại hình
ảnh Iran trên trường quốc tế.
Ngoại trưởng IranMohammed
Javad Zarif cho rằng chuyện
này sẽ không giúp Mỹ thoát
khỏi thế mắc kẹt tại Yemen.
Một số cơquan truyền thông
Iraq nói vụ tấn công xuất phát
từ Iraq, nơi có một số nhóm
tay súng bán quân sự được
Iran bảo trợ đang gia tăng sức
mạnh. Tuy nhiên, Thủ tướng
IraqAdelAbdulMahdi bác bỏ
khả năng lãnh thổ Iraq bị các
phần tử vũ trang người Shiite
thân Iran sử dụng để tấn công
hai nhàmáy lọc dầu của Saudi
Arabia. Chính phủ Iraq tuyên
bố sẽ trừng phạt bất kỳ nhóm
nào sử dụng Iraq để làm bàn
đạp tấn công Saudi Arabia.
Mỹ không muốn
thừa nhận yếu kém?
Vậy tại saoMỹkhăngkhăng
cáo buộc Iran là thủ phạm
trong vụ tấn công hai nhàmáy
lọc dầu của Saudi Arabia?
Theo nhà báo - chuyên gia
Cunningham, lý do đơn giản
chỉ có một: Vì Mỹ đã thất bại
trong việc bảo vệ đồng minh
SaudiArabia. Theo ông, chính
phủ Mỹ cần quy tội cho Iran
với việc hai nhà máy lọc dầu
của SaudiArabia bị tấn công,
vì nếu thừa nhận chuyện này
do nhómHouthi làm thì chẳng
khác gì thừa nhận năng lực
của mình kém.
Những năm gần đây, Saudi
Arabia chi hàng tỉ USD mua
các hệ thống tên lửa phòng
thủ Patriot và công nghệ radar
tiên tiến từ Mỹ. Nếu Houthi
có thể cho cácmáy bay không
người lái bay xa tới 1.000 km
vào lãnh thổ Saudi Arabia và
không kích các cơ sở dầu mỏ
của nước này thì đây sẽ làmột
sự xấu hổ lớn cho Mỹ.
Việc Mỹ bảo vệ Saudi
Arabia đã thành điều không
phải bàn đến trong quan hệ
lịch sử giữa hai nước. Saudi
Arabia là nước xuất khẩu dầu
lớn nhất thế giới hiện nay
và đồng tiền nước này dùng
trong giao dịch xuất khẩu dầu
là USD. Điều này rất quan
trọng để Mỹ củng cố quyền
lực của mình trong thương
mại toàn cầu. Bên cạnh đó,
Mỹ còn hưởng thêm quyền
lợi hấp dẫn khác là được bán
hàng tỉ USD vũ khí sang
Saudi Arabia mỗi năm. Đổi
lại, Mỹ có nghĩa vụ bảo vệ
Saudi Arabia.
Theo thống kê từ Viện
Nghiên cứu hòa bình quốc tế
Stockholm (ThụyĐiển), ngân
sách quân sự Saudi Arabia
lớn thứ ba thế giới, sau Mỹ
và Trung Quốc. Với chi tiêu
hàng năm khoảng 68 tỉ USD,
Saudi Arabia là nước đứng
đầu thế giới về tỉ lệ chi GDP
cho quốc phòng (8,8%GDP).
Phần lớn vũ khí SaudiArabia
được mua từMỹ, trong đó có
một lượng lớn hệ thống tên
lửa phòng thủ Patriot.
Chi một số lượng lớn tiền
như thế cho vũ khí và công
nghệ quốc phòngMỹmà cuối
cùng Saudi Arabia lại phải
hứng một đòn tấn công quá
mạnh nhằmvào các cơ sở dầu
mỏ - ngành công nghiệp then
chốt củamình. Sản lượng khai
thác dầu của Saudi Arabia
giảm hơn 50% ngay khi hai
nhà máy lọc dầu Abqaiq và
Khurais bị tấn công và chìm
trong khói lửa. Có thông tin
thiệt hại còn nhiều hơn và
nghiêm trọng hơn những gì
chính phủ SaudiArabia thông
báo. Giá dầu ngày 16-9 đã
tăng lên 15% vì vụ này.•
