11
Kinh tế -
ThứBa29-9-2020
Tiêu điểm
Lãi suất thực tế cao,
thủ tục khó
Lãnh đạo Vụ Tín dụng các ngành
kinh tế (NH Nhà nước) cho biết đến
ngày16-9, cácNHđãgiảm lãi suất cho
vay mới phổ biến 0,5%-2,5% so với
trước dịch. Phần dư nợ được hưởng
lãi suất thấp này lên tới 1,6 triệu tỉ
đồng với 310.000 khách hàng.
Tuy vậy, nhiềuDNcho rằng sốgiảm
lãi suất thực tế không có nhiều khác
biệt so với thời điểm trước dịch, chủ
yếu giảmở lĩnh vực ưu tiên. Ước tính
lãi suất cho vay chỉ giảm 0,1%-0,2%/
năm so với trước dịch và chỉ một số
ít DN được áp dụng mức thấp hơn
0,5%/năm.
Các DN cho rằng vấn đề không chỉ
là lãi suất cho vay còn caomà thủ tục
cũng phức tạp, dẫn đến DN không
mấy mặn mà vay vốn. Thêm vào đó,
tỉ lệ vốn được NH xét duyệt cho vay
cũng giảm xuống và phải có tài sản
bảo đảm. Ví dụ NH chỉ cho vay bằng
khoảng 40% giá trị tài sản thế chấp,
thay vì trước đây khoảng 50%-60%.
Méo mặt vì lãi suất vay
giảm… nhỏ giọt
THÙY LINH
M
ặc dù lãi suất đầu vào (lãi
suất tiền gửi tiết kiệm) liên
tục điều chỉnh giảm sâu
nhưng lãi suất đầu ra (lãi suất cho
vay) vẫn cao ngất ngưởng, nhất là
cho vay trung và dài hạn. Khách
hàng có nhu cầu vay vốn than trời
vì cả lãi suất cho vay mới cũng như
các khoản dư nợ hiện hữu không
hạ nhiệt như kỳ vọng.
Đây là một trong những nguyên
nhân chính khiến ngân hàng (NH) dư
tiền, trong khi doanh nghiệp (DN)
và người dân lại thiếu vốn giá rẻ
để phục vụ sản xuất, kinh doanh.
Giảm không đáng kể
Giới kinh doanh khẳng định từ
đầu năm, lãi suất huy động đã giảm
0,5-2,5 điểm phần trăm ở tất cả kỳ
hạn nhưng lãi suất cho vay thực tế
trên thị trường vẫn chưa có được
mức giảm tương đương. Điều này
khiến các DN, người dân đã khó
khăn vì COVID-19 lại càng méo
mặt do chi phí lãi vay quá cao.
Chị Huyền Thanh (chủ một cơ sở
sản xuất ở quận 2, TP.HCM) đánh
giá gần đây lãi suất cho vay tại một
số NH có giảm nhưng không đáng
kể. “Hiện nay, mức lãi suất cho vay
dài hạn sau ưu đãi tại VietinBank
khoảng 11%/năm” - chị Thanh
dẫn chứng.
Thấy lãi suất huy động tại NH
Techcombank đang ở mức siêu
thấp nên chị Thanh nghĩ rằng lãi
suất cho vay cũng giảmmạnh theo.
Thế nhưng khi tìmhiểumới té ngửa
lãi suất cho vay tại đây vẫn ở mức
cao. Cụ thể, lãi suất cho vay cố định
trong năm đầu là 8,79%/năm, sau
ưu đãi sẽ là 11,5%/năm. “Nhân viên
tư vấn khẳng định đấy là mức lãi
suất cho những khách hàng được
chấm điểm tín dụng cao, còn không
thì mức lãi suất cho vay sẽ phải
cao hơn như vậy” - chị Thanh kể.
Chị Minh Hiền (một nhân viên
văn phòng tại quận 3, TP.HCM) kể
chị đang vay vốn tại một NH thương
mại cổ phần với lãi suất lên đến gần
12,5%/năm. Như vậy, đối với khoản
vay gần 1 tỉ đồng, mỗi tháng chị
phải trả gần 15 triệu đồng gồm tiền
lãi và gốc. Dịch COVID-19 khiến
thu nhập của hai vợ chồng giảm thê
thảm song lãi suất cho khoản vay
cũ vẫn giữ nguyên, không thay đổi
đã làm cuộc sống của gia đình chị
thực sự khó khăn.
“Tôi nhiều lần than phiền lãi suất
cao với nhân viên tư vấn của NH
nhưng đến giờ vẫn không nhận được
phản hồi nào. Tôi cho rằng đáng lẽ
với lãi suất huy động dài hạn chỉ dao
động quanh mức 6%-6,5%/năm thì
lãi suất cho vay ở mức 8%-8,5%/
năm là hợp lý chứ không nên cao
như vậy. NH tuyên bố chia sẻ với
người dân, DN thì hãy hành động
thực sự” - chị Thanh nói.
Tương tự, anh Hoàng Trọng (chủ
một công ty kinh doanh đồ nội thất
ở quận Tân Bình, TP.HCM) cũng
nêu thực tế: Lãi suất cho vay mua
nhà tại các NH như Vietcombank,
BIDV, VietinBank… chỉ giảm
0,2%-1%/năm cho các kỳ hạn
khác nhau. Nhưng khi hết thời gian
ưu đãi, lãi suất cho vay dao động
10,5%-11%/năm.
Trong khi đó, tại các NH có vốn
nước ngoài như Standard Chartered,
UOB, HongleongBank, HSBC,
Shinhanbank... lại thấp hơn khá
nhiều.Đơncử tại StandardChartered,
khách hàng có thể chọnmức lãi suất
cố định cho năm đầu tiên là 6,49%/
năm hoặc 7,69%/năm cố định hai
năm đầu tiên. Khi hết thời gian ưu
đãi, lãi suất sẽ thả nổi nhưng không
quá 10%/năm.
“Sau khi khảo sát, tôi thấy lãi
suất của các NH trong nước vẫn
cao hơn nên quyết định làm hồ sơ
vay vốn NH nước ngoài. Trong điều
kiện kinh tế khó khăn thì khi ký
hợp đồng vay vốn, bất cứ ai cũng
phải so đo từng đồng lãi” - anh
Trọng cho hay.
Ngân hàng lý giải
Các NH lý giải có nhiều nguyên
nhân dẫn đến việc lãi suất cho vay
giảm không theo kịp lãi suất huy
động. Ví dụ, lãi suất huy động giảm
nhưng số dư huy động lãi suất cao
từ năm trước vẫn còn. Mặt khác,
dù thừa vốn nhưng NH chỉ có thể
giảm lãi suất đối với các khách
hàng tốt, có khả năng trả nợ đầy
đủ, đúng hạn… bất chấp tình hình
dịch bệnh khiến DN lao đao.
Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng
giám đốc NH OCB, cho biết các
sản phẩm cho vay khác nhau thì
mức lãi suất sẽ khác nhau nhưng
mặt bằng chung thì hiện khách
hàng vay mua bất động sản được
giảm lãi suất 0,1%-1,5%/năm đối
với các khoản vay mới.
Lãnh đạo OCB cũng nhìn nhận
toàn ngành NH đang tập trung để
tìm cách tháo gỡ khó khăn cho
DN và người dân. Khách hàng
với NH như “ngồi chung một con
thuyền, khách hàng sống thì NH
sống. Ngược lại, khách hàng gặp
khó khăn thì NH cũng chịu chung
số phận”.
Để tìm cách sống chung với điều
kiện khó khăn của khách hàng như
hiện tại, NH vẫn duy trì các phương
án như giãn thời gian trả nợ, tiếp
tục bơm vốn để khách hàng duy trì
dự án kinh doanh.
Tuy nhiên, lãnh đạoNHOCB thừa
nhận dù muốn hay không thì NH
cũng phải chọn lựa khách hàng để
hỗ trợ. Bởi không thể miễn, giảm
lãi, bơm vốn cho khách hàng mà
NH nhìn thấy rõ nguy cơ mất an
toàn vốn. “Nói chung là NH hỗ trợ
theo kiểu kê đơn bắt bệnh, tùy vào
từng đối tượng, mức độ thiệt hại
của DN mà có hướng hỗ trợ phù
hợp. Hơn nữa, muốn giãn nợ, gia
hạn nợ thì cũng phải phù hợp với
quy định của luật pháp, tuân thủ
các quy định của pháp luật” - ông
Tùng cho hay.
Tổng giám đốc một NH thương
mại có trụ sở tại TP.HCM lý giải
thêm: Mặc dù tình hình dịch
COVID-19 trong nước đang được
kiểm soát chặt chẽ song trong sức
khỏe tài chính của nhiều đơn vị
kinh doanh bị ảnh hưởng, trong
đó thị trường bất động sản bị tác
động không hề nhỏ. Chính vì vậy,
việc thẩm định các hồ sơ vay bất
động sản càng được các NH thận
trọng nhằm ngăn chặn nguy cơ gia
tăng nợ xấu.
“Hiện có nhiều khách hàng hỏi
vay mua bất động sản. Nhưng cứ
nói đến vay mua đất trồng cây lâu
năm, đất ruộng thì cho dù khách
hàng có thu nhập ổn định, sử dụng
thêm tài sản bất động sản khác để
thế chấp thì chúng tôi cũng từ chối
Ông Nguyễn Tuấn Anh, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các
ngành kinh tế (NHNhà nước), thông tin: Ảnhhưởng của
dịch bệnh đã dẫn đến việc khách hàng gặp khó khăn
trong trả nợ NH đúng hạn, dư nợ bị ảnh hưởng khoảng
2,27 triệu tỉ đồng, chiếm trên 25%dư nợ toàn hệ thống.
Ngay từ đầu năm, NH Nhà nước đặt mục tiêu tăng
trưởng tín dụng 14% nhưng do tác động của đại dịch
COVID-19 nên nhu cầu vốn rất thấp. Với các NH, tác
động lớn nhất là cầu tín dụng rất thấp.
Ông Phạm Chí Quang, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách
tiền tệ (NHNhà nước), cũng khẳng định: Nguồn vốn và
thanh khoản của hệ thống các tổ chức tíndụngdồi dào,
sẵn sàng cung cấp đủ, kịp thời tín dụng cho nền kinh tế.
Tuy nhiên, do cầu tín dụng còn rất yếu trước tác
động của dịch COVID-19 nên tín dụng tăng chậm so
với cùng kỳ năm trước. Đến cuối tháng 8, tăng trưởng
tín dụng đạt 4,75% và đến ngày 16-9 tăng trưởng tín
dụng đạt 4,81%.
cho vay. Nói cách khác, kể cả trong
bối cảnh tín dụng tăng thấp, các
NH cũng không dám hạ chuẩn cho
vay” - vị lãnh đạo NH nói.
Các NH cũng cho rằng với biên
lãi thuần như hiện nay, nếu giảm
mạnh lãi cho vay sẽ bị thua lỗ. Do
vậy, bên cạnh sự nỗ lực của NH như
cắt giảm các chi phí không cần thiết
thì cơ quan quản lý có thể tiếp tục
giảm lãi suất điều hành để các NH
có thể giảm chi phí đầu vào. Khi
đó, lãi suất cho vay thực tế mới có
thể giảm xuống.•
Các doanh nghiệp than phiền rằng không chỉ lãi suất cho vay caomà thủ tục cũng phức tạp,
dẫn đến việc họ khôngmấymặnmà vay vốn.
Mặt bằng lãi suất cho vay trung và dài hạn còn cao, hiện phổ biến ởmức 9%-11%/năm. Ảnh: TL
Nhiều DN khẳng định
mức lãi suất thực tế vẫn
chưa giảm nhiều như
tuyên bố của các NH.
Trong bối cảnh khó khăn do dịch COVID-19,
các doanh nghiệp đang rất cần nguồn vốn giá rẻ
để sản xuất, kinh doanh. Ảnh: QH
Ngân hàng dư tiền, khách vay ít
