16
Quốc tế -
ThứBa29-9-2020
•
Mỹ
: Ít nhất 11 người thiệt
mạng và bảy người khác bị thương
trong một vụ đấu súng xảy ra trong
một quán bar tại bang Guanajuato
(miền Trung Mexico) ngày 27-9.
Hãng tin
Reuters
dẫn nguồn lực
lượng cảnh sát địa phương cho biết
nhiều khả năng đây là hậu quả của
một vụ thanh toán nhau của các
băng đảng. Hồi tháng 7, 24 thành
viên băng đảng tại một trung tâm
cai nghiện ma túy cũng từng bị
bắn chết tại bang này.
•
Nhật Bản
: Ngày 28-9, tờ
The
Japan Times
dẫn thông cáo của
chính phủ Nhật cho biết nước này
đang lên kế hoạch chủ động gỡ bỏ
lệnh cấm đi lại đối với khoảng 10
quốc gia có số ca nhiễm COVID-19
thấp bắt đầu từ tháng 10 tới. Đây là
bước đi nhằm tạo điều kiện cho một
số nước khác cũng gỡ bỏ hạn chế đi
lại đối với Nhật.
PHẠM KỲ
Thế giới 24 giờ
Biển Đông: Trung Quốc
càng thất hứa càng thất bại
Cách hành xử của Trung Quốc ở BiểnĐông đang đẩy nước này vào thế “nước lớn nhưng thất hứa”,
thiếu trách nhiệmdẫn đến uy tín quốc gia bị suy yếu.
HỒNGVĂN
H
ôm 27-9, người phát
ngôn Bộ Ngoại giao
Mỹ Morgan Ortagus
lên án Trung Quốc (TQ) thất
hứa ở Biển Đông. Trang web
Bộ Ngoại giao Mỹ đăng tải
phát ngôn của bà Ortagus
với tựa đề “Những lời hứa
suông của TQ ở Biển Đông”.
Trung Quốc
hứa suông
Bà Ortagus nhắc lại cuộc
gặpmặt giữa Chủ tịchTQTập
Cận Bình và Tổng thống Mỹ
BarackObama vào cuối tháng
9-2015 tại Vườn Hồng ở Nhà
Trắng. Khi đó, ông Tập nói
với báo chí rằng “TQ không
hề có ý định quân sự hóa” ở
quần đảo Trường Sa (thuộc
chủ quyền của Việt Nam),
đồng thời Bắc Kinh cũng
không sử dụng các tiền đồn
ở Biển Đông để “nhắm vào
hoặc gây ảnh hưởng đối với
bất kỳ quốc gia nào”.
Những gì TQ đã làm hoàn
toàn không như những gì Bắc
Kinh đã hứa hẹn. “TQđã quân
sự hóa các tiền đồn (mà họ
chiếm trái phép) ở khu vực
tranh chấp một cách liều lĩnh
và khiêu khích. TQ cũng đã
triển khai nhiều tên lửa hành
trình chống tàu, tăng cường
radar quân sự và gia tăng năng
lực phát tín hiệu tình báo, dựng
lên hàng chục đồn chứa máy
bay, xây dựng nhiều đường
băng phục vụ cho máy bay
chiến đấu” - bà Ortagus nói.
Nói về động cơ của Bắc
Kinh, người phát ngôn Bộ
Ngoại giao Mỹ cho rằng TQ
đã sử dụng các tiền đồn quân
sự trái phép ở Biển Đông để
làm phương tiện nhằm bắt
nạt các nước láng giềng, hỗ
trợ cho sự kiểm soát phi pháp
của họ tại các vùng biển mà
TQ có yêu sách vốn không
phù hợp với luật pháp quốc
tế. Cụ thể, Bắc Kinh sử dụng
các tiền đồn ở Biển Đông để
làm bến bãi cho hàng trăm
tàu dân quân (tàu quân sự
núp bóng dân sự), tàu hải
cảnh - những đối tượng mà
TQ dùng để đe dọa, bắt nạt,
cản trở hoạt động hợp pháp
của các nước (như đánh bắt
cá, khai thác dầu khí). “TQ
không hề tôn trọng lời hứa
hay cam kết của họ” - bà
Ortagus kết luận.
Kêu gọi cộng đồng
quốc tế vào cuộc
Cũng theo nữ phát ngôn
Bộ Ngoại giao Mỹ, trong
vài tháng trở lại đây, thế
giới chứng kiến các sự kiện
“chưa có tiền lệ”: Các quốc
gia lần lượt chính thức đệ
trình công hàm lên Liên Hợp
Quốc (LHQ) để phản đối yêu
sách bất hợp pháp của TQ ở
Biển Đông. Dù không kể tên
cụ thể nhưng nhận định của
bà Ortagus gợi nhắc lại việc
Mỹ, sau đó đến Úc, một số
quốc gia Đông Nam Á, và
mới nhất là liênminh ba nước
Anh - Pháp - Đức công khai
phản đối Bắc Kinh ở LHQ.
Giới quan sát gọi đây là “cuộc
chiến công hàm”.
Nhìn chung, Mỹ và các
quốc gia (kể cả các nước
Đông Nam Á) gần như có
quan điểm tương đồng với
nhau: (i) Bác bỏ yêu sách
đường lưỡi bò của TQ vì
không có cơ sở pháp lý; (ii)
Đề nghị Bắc Kinh tôn trọng
phán quyết của Tòa Trọng
tài tại Hague (Hà Lan) năm
2016 vụ Philippines kiện TQ;
(iii) Kêu gọi TQ (và các bên
liên quan) cùng lấy Công ước
LHQvềLuậtBiển (UNCLOS)
năm 1982 để làm cơ sở pháp
lý, giải thích các vấn đề liên
quan đến Biển Đông; và (iv)
Yêu cầu TQ chấm dứt cách
hành xử hung hăng, đe dọa.
Sau khi Anh, Pháp, Đức
Chủ tịch TrungQuốc Tập Cận Bình trong chuyến thămchính thức tới thủ đôNaypyidawcủa
Myanmar hồi tháng 1-2020. Ảnh: AP
Hãng tin
Reuters
ngày 28-9 cho biết các đợt
đụng độ giữa quân đội hai nước Armenia và
Azerbaijan đã kéo dài sang ngày thứ hai liên tiếp,
bên này đổ lỗi cho bên kia chủ động mở cuộc tấn
công bằng pháo kích trước nhằm vào các mục tiêu
ở khu vực Nagorno - Karabakh đang tranh chấp.
Theo thống kê của tờ
The Guardian
, ít nhất
39 người đã chết trong các đợt giao tranh. Trong
khi đó, chính quyền Nagorno - Karabakh thân
Armenia xác nhận 17 binh sĩ và hai dân thường
thiệt mạng hôm 27-9, đến ngày 28-9 là thêm 15
trường hợp nữa.
Phía Azerbaijan báo cáo năm dân thường, cùng
là thành viên trong một gia đình, thiệt mạng
trong các đợt pháo kích do Armenia tiến hành.
Một số nguồn tin Azerbaijan nói rằng 500 binh
sĩ Armenia đã thiệt mạng hoặc bị thương, song
phía Armenia chưa xác nhận thông tin này.
Ngoài ra, quân đội Armenia cho biết đã bắn hạ
ít nhất 10 xe tăng, bốn trực thăng và 15 máy bay
không người lái (UAV) của Azerbaijan nhưng
Azerbaijan khẳng định chỉ một trực thăng bị rơi.
Azerbaijan cũng tuyên bố đã tiêu diệt 12 hệ
thống phòng không của Armenia, giành quyền
kiểm soát sáu ngôi làng và một đồi chiến lược
ở Nagorno - Karabakh. Cả hai bên đồng loạt
tung nhiều hình ảnh ghi lại cảnh phương tiện
đối phương bị bắn cháy để chứng minh cho phát
ngôn của mình.
The Guardian
cho biết Nagorno - Karabakh là
vùng lãnh thổ nằm sâu trong biên giới tây nam
của Azerbaijan, vốn là một quốc gia với đa số
người dân theo đạo Hồi. Tuy nhiên, phần lớn
dân cư ở Nagorno - Karabakh lại là người gốc
Armenia theo Cơ đốc giáo nên muốn sáp nhập
vào Armenia.
Tranh cãi về vùng đất này khiến Armenia và
Azerbaijan căng thẳng hàng chục năm qua, đỉnh
điểm là cuộc chiến tranh kéo dài từ tháng 2-1988
đến tháng 5-1994 khi chính quyền Nagorno -
Karabakh đòi ly khai để sáp nhập vào Armenia.
PHẠM KỲ
Armenia, Azerbaijan tiếp tục đụng độ kịch liệt
Dư âm sau bài phát biểu của tổng
thống Philippines tại Liên Hợp Quốc
Phó Tổng thống Philippines Leni Robredo hôm 27-9
đã ca ngợi Tổng thống Rodrigo Duterte vì đã có bài phát
biểu trướcĐại hội đồng LHQkhẳngđịnh chiến thắng của
Manila trước Bắc Kinh sau phán quyết TòaTrọng tài năm
2016. “Đó là một bài phát biểu tuyệt vời” - bà Robredo
nói trên tờ
ABS-CBN
. Nữ phó tổng thống cho biết bà rất
hài lòng vì Tổng thống Duterte đã khẳng định được yêu
sách của Philippines qua phán quyết của tòa, điều mà
người dân Philippines đã chờ đợi từ năm 2016.
“Khi chúng ta chiến thắng từphánquyết củaTòaTrọng
tài, chúng ta đã chờ đợi tổng thống (Duterte) đưa ra
tuyên bố chính thức rằng phán quyết là một phần của
luật pháp quốc tế. Phán quyết ấy không thể được đưa
ra để thỏa hiệp. Phán quyết ấy không thể được đưa ra
để đàmphán”- bà Robredo nói. Nữ phó tổng thống cho
biết thêmbà kỳ vọng chínhquyềnTổng thốngDuterte sẽ
giữ cam kết của mình, đồng thời viện dẫn bài học từ các
nước khác, trong đó có Indonesia. Theo bà Robredo, dù
mối quan hệ của các nước như Indonesia với TQ trở nên
xấu đi vì tranh chấp ở BiểnĐông nhưng không vì vậymà
các bên xảy ra chiến tranh và càng không vì vậy mà họ
chấp nhận sự xâm phạm của TQ với chủ quyền của họ.
Sau khi Anh - Pháp
- Đức gửi công hàm
phản đối TQ ở LHQ,
nhiều chuyên gia
nhận định uy tín
của TQ đã suy giảm
trầm trọng vì bộ ba
này được xem là trụ
cột của châu Âu.
1.000.000
người đã tử vong do lây nhiễm COVID-19 trong tổng số hơn 33,3 triệu bệnh
nhân trên toàn cầu tính đến tối 28-9, trang thống kê
Worldometer
cho hay.
Hiện số người được chữa trị thành công vào khoảng 24,6 triệu.
PHẠM KỲ
gửi công hàm phản đối TQ
ở LHQ, nhiều chuyên gia
nhận định uy tín của TQ đã
suy giảm trầm trọng vì bộ ba
này được xem là trụ cột của
châu Âu, đại diện cho chính
sách đối ngoại của khối “lục
địa già”.
Trước nay EU chưa từng
bày tỏ quan điểm của họ về
yêu sách của TQ. Việc Anh,
Pháp, Đức công khai chống
lại TQ ở LHQ dự báo EU sẽ
gia tăng can dự Biển Đông
thời gian tới. Bên cạnh đó,
tình thế này còn đặt TQ vào
thế khó khi các lợi ích kinh
tế của TQ ở châu Âu có thể
sẽ bị ảnh hưởng liên đới, ví
dụ việc triển khai hệ thống
5G vốn đang tạo ra làn sóng
tranh cãi dữ dội tại EU. Quan
trọng không kém, việc Mỹ,
EU, Úc cùng lên tiếng chống
TQ sẽ tạo ra động lực để các
quốc gia khác cùng tham gia,
khiến uy tínTQcàng sụt giảm.
“Chúng tôi kêu gọi cộng
đồng quốc tế không ngừng
thúc đẩy sự phản đối với
cách hành xử nguy hiểm và
không thể chấp nhận (của
TQ), đồng thời cần phải làm
rõ với TQ rằng họ phải chịu
trách nhiệm. Mỹ sẽ tiếp tục
đứng về phía các đồng minh
và đối tác ở Đông Nam Á để
chống lại những nỗ lực bắt
nạt của TQ hòng chiếm ưu
thế ở Biển Đông” - tuyên bố
của bà Ortagus trên trang web
Bộ Ngoại giao Mỹ nêu rõ.•
