16
ĐĂNGKHOA
T
hời gian này, có thể nói
mỗi ngày căng thẳng
giữa Mỹ và Trung Quốc
(TQ) lại leo thang thêm một
mức tồi tệ mới. Đà xấu đi
quá nhanh trong quan hệ
Mỹ-Trung thuộc dạng chưa
có tiền lệ và nguy hiểm là
chưa bên nào có dấu hiệu
sẽ xuống thang.
Tiếng bấc ném qua,
tiếng chì ném lại
Mới nhất, ngày 19-7, Đại
sứ quán TQ tại Myanmar ra
tuyên bố cáo buộc Mỹ “bôi
nhọ quá đáng” Bắc Kinh và
chia tách quan hệ giữa mình
với các nước láng giềngĐông
Nam Á quanh vấn đề Biển
Đông, theo hãng tin
Reuters
.
TQ phê phánMỹ đã “trưng ra
một bộ mặt ích kỷ, đạo đức
giả, đáng khinh và xấu xí”.
Sở dĩ TQ nặng lời thế vì
ngày trước đó Đại sứ quán
Mỹ tại Myanmar ra tuyên bố
cảnh báo các nước về nguy cơ
mất chủ quyền vào tay TQ.
Mỹ so sánh các hành động
của TQ ở Biển Đông và
Hong Kong với các dự án
đầu tư quy mô lớn của TQ
ở Myanmar mà Mỹ đã cảnh
thiết lập quan hệ, hồi tháng
5 chính phủ Tổng thống
Donald Trump chính thức
thừa nhận sự thất bại của
chính sách gắn kết với TQ,
vốn muốn mang lại sự thay
đổi chính trị ở TQ thông qua
mở cửa thị trường.
Bản thân cựu ngoại trưởng
Mỹ Henry Kissinger - người
hướng Mỹ sang TQ hồi thập
niên 1970 để cô lập Liên
bang Xô Viết cũng như phản
đối việc Mỹ có chính sách
kiềm chế TQ - thời gian sau
này bi quan hơn về tương lai
quan hệ Mỹ-Trung.
Ông Kissinger, giờ 97 tuổi,
thừa nhận TQ giờ là đối thủ
chiến lược hàng đầu của Mỹ.
Năm ngoái, ông từng cảnh
báo nếu Mỹ và TQ không
kiềm chế, để xảy ra xung
đột quân sự thật sự thì cuộc
chiến có thể sẽ tồi tệ hơn
nhiều so với các cuộc chiến
khác của thế giới. Theo ông
Kissinger, ý tưởng cải cách
quân đội của Chủ tịch TQ
Tập Cận Bình những năm
gần đây - nhấn mạnh tính
cần thiết phải xây dựng quân
đội có thể đánh và thắng - là
bằng chứng nữa cho thấy
TQ đang chuẩn bị cho mặt
trái của vấn đề hoặc cho
viễn cảnh xấu nhất là xảy
ra xung đột vũ trang.
Cựu thứ trưởng Ngoại giao
TQPhóOánh nhận định điểm
không chắc chắn nhất của
hai quân đội nằm ở thực tế
cả hai bên đều chưa có cơ
chế quản lý khủng hoảng
hiệu quả, cũng như còn mơ
hồ về “giới hạn”, “lằn ranh
đỏ” của bên kia. Hệ lụy là
cả hai thấy cần phải “thử
nhau” và điều này gia tăng
rủi ro xung đột dẫn đến hậu
quả không thể kiểm soát.
Từ quan điểm của TQ, hai
vấn đề dễ xảy ra xung đột
quân sự nhất là Biển Đông
và Đài Loan. Nhiều nhà
phân tích TQ cho rằng yêu
cầu quản lý căng thẳng đã
trở nên cấp thiết trong bối
cảnh quan hệ hai bên ngày
thêm chua cay và thù địch.
Dù thế nào, theo đài
Al
Jazeera
, căng thẳng Mỹ-
Trung sẽ chưa thể giảm
trong bối cảnh ông Trump
sắp bước vào kỳ bầu cử tổng
thống. Thêm nữa, quan hệ
hai nước nhiều khả năng
sẽ không thay đổi nhiều dù
ông Trump thắng hay thua,
vì đối thủ Joe Biden từng
chỉ trích ông Trump không
đủ rắn với TQ.•
Quốc tế -
ThứBa21-7-2020
báo là những bẫy nợ và kết
luận Mỹ cảnh báo những
điều này “là cách một nền
chủ quyền hiện đại bị mất
- không phải thông qua các
hành động kịch tính, công
khai, mà qua những điều
nhỏ hơn dẫn tới sự xói mòn
dần theo thời gian”.
Đầu tuần trước Mỹ nói
đang cân nhắc cấm toàn
bộ đảng viên đảng Cộng
sản TQ và người thân của
họ vào Mỹ. Phản pháo lại,
người phát ngôn Bộ Ngoại
giao TQ Hoa Xuân Doanh
nói Mỹ “mất trí” khi chọn
đối đầu với 1,4 tỉ dân TQ
và cảnh báo sẽ có thảm họa
nếu Mỹ làm vậy.
Trước đó vài ngày, Mỹ áp
lệnh trừng phạt nhiều quan
chức TQ về vấn đề Tân
Cương. TQ cũng trả đũa
bằng cách trừng phạt một
số quan chức và nghị sĩ Mỹ.
Ngày 13-7, Ngoại trưởng
MỹMike Pompeo đã có tuyên
bố thể hiện quan điểm cứng
rắn của Washington về vấn
đề Biển Đông. Ông Pompeo
bác bỏ yêu sách chủ quyền
vô lý của TQ với gần hết
Biển Đông, đồng thời tuyên
bố sẽ ủng hộ các nước trong
khu vực thách thức yêu sách
này của TQ.
Về thực địa, hiện hai đội
tàu sân bay tấn công của Mỹ
vẫn duy trì hiện diện và tập
trận ở Biển Đông. Mỹ còn
đưa cả tàu khu trục tên lửa
đến tuần tra hàng hải, thách
thức TQ.
Thử dễ thành thật
Tuần trước, Bộ trưởng
Ngoại giao TQ Vương Nghị
thừa nhận tình trạng đối đầu
giữa hai nước đang ở mức
nghiêm trọng nhất kể từ khi
chính thức thiết lập quan hệ
ngoại giao năm 1979. Lý do,
theo ông Vương, phần lớn
là vì các chiến lược sai lầm
và sự hoang tưởng của Mỹ
chứ TQ “không bao giờ có
ý định thách thức hay thay
thế, hay đối đầu toàn diện
với Mỹ”.
Tuy nhiên, về phía Mỹ,
phát ngôn của ông Vương
không đủ sức thay đổi quan
điểm của các chính trị gia
lẫn người dân nước này về
TQ vốn đang rất tiêu cực,
đặc biệt sau khi đại dịch
COVID-19 bùng phát. Theo
chuyên gia Gal Lufl - đồng
giám đốc Viện Phân tích an
ninh toàn cầu (Washington),
Mỹ hiện đã được đặt vào
trạng thái ngăn chặn hoàn
toàn khi quan hệ đã đi quá
xa đến mức không quay lại
được nữa.
Nhà phân tích cấp cao
Malcolm Davis tại Viện
Chính sách chiến lược Úc
cho rằng TQ muốn khai thác
các điểm yếu của Mỹ nhân
dịch COVID-19 và có thể sẽ
cố gắng giải quyết các tranh
chấp lãnh thổ thông qua vũ
lực. Rất có khả năng TQ tính
toán sai khi cho rằng Mỹ sẽ
không hoặc không thể đáp
trả bằng vũ lực, theo ông.
Lần đầu tiên trong 40 năm
Ngoại trưởng
Mỹ Henry
Kissinger
(phải)
và Phó
Thủ tướng
TQLý Lam
Thanh
(trái)
kỷ niệm
30 năm
quan hệ hai
nước bằng
“ngoại giao
bóng bàn”,
năm2001.
Ảnh: AP
Ngày 19-7,
Hoàn Cầu Thời Báo
dẫn
thông tin từ nhà quản lý đập Tam Hiệp cho
biết con đập này vẫn ổn và đang thực hiện
tốt chức năng giảm áp lực lũ ở các khu vực
trung và hạ nguồn sông Dương Tử.
Tân Hoa Xã
cũng đưa tin tính đến sáng
18-7 đập Tam Hiệp đã xử lý thành công
đợt lũ nguy hiểm nhất năm nay, duy trì sự
ổn định trong hoạt động. Theo
Tân Hoa
Xã
, lũ trên sông Dương Tử đã giảm, lượng
nước chảy vào hồ chứa đập Tam Hiệp
thời điểm tối 19-7 là 46.000 m
3
/giây, giảm
nhiều so với 61.000 m
3
/giây thời điểm
sáng 18-7.
Các thông tin này ngược với các đồn
đoán trước đó từ truyền thông nước ngoài
về tình trạng con đập. Truyền thông TQ nói
đập Tam Hiệp mở ba cửa xả lũ. Tuy nhiên,
báo
Taiwan News
ngày 13-7 đưa hình ảnh
vệ tinh chụp ngày 9-7 cho thấy toàn bộ cửa
xả lũ của đập Tam Hiệp đã được mở. Hình
ảnh vệ tinh này do một đại tá quân đội Ấn
Độ về hưu công bố với báo
India Today.
Đập Tam Hiệp có tổng cộng 23 cửa dưới
và 22 cửa bề mặt. Theo tính toán của vị đại
tá này thì ít nhất có năm cửa mở hoàn toàn
và toàn bộ các cửa còn lại ít nhất đã được
mở một phần.
Dọc lưu vực sông Dương Tử, thời điểm
này ít nhất 150 người đã chết và mất tích
vì lũ lụt, tăng 23 người so với giữa tuần
trước,
Hoàn Cầu Thời Báo
dẫn số liệu từ
Bộ Quản lý khẩn cấp TQ. Hơn 20 triệu
người bị ảnh hưởng. Khoảng 28.000 ngôi
nhà bị hư hại. Thiệt hại trực tiếp vì lũ ước
tính hơn 7 tỉ USD.
THIÊN ÂN
Nỗ lực để tránh viễn cảnh xấu nhất
Tháng trước là lần đầu tiên hai nước có sự tiếp xúc cấp cao
đầu tiên tronggầnmột nămvới cuộc gặpgiữaNgoại trưởng
MỹMike Pompeo và Ủy viên Bộ Chính trịTQDương KhiếtTrì.
Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh cả hai đều có nỗi lo căng
thẳng gay gắt có thể dẫn tới xung đột mà không thể ngăn
chặn. Tuy nhiên, hai ngày gặp giữa ông Pompeo và ông
Dương không ngăn nổi đà xấu thêm của quan hệ hai nước,
thậm chí cũng không ngăn được cuộc chiến ngôn từ hai
bêndành cho nhaumà nhữngdiễnbiến trên làminh chứng.
Căng thẳng, đối đầu liên tục tăng giữa Mỹ và TQ nhiều
nhà quan sát liên tưởng tới viễn cảnh xung đột, thậm chí
còn hình dung ramộtTrân Châu Cảng thứ hai. Người đề cập
viễn cảnhnày làGSGrahamAllison tại ĐHHarvard (Mỹ).Theo
ông, không thể loại trừ điều này vì Mỹ 80 năm trước cũng
đã không thể lường trước rằng Nhật - nền kinh tế lớn chưa
tới 1/5 kinh tế Mỹ - có thể bất ngờ không kích lực lượng hải
quân của nước mạnh nhất thế giới ở Trân Châu Cảng. Ông
cho rằng những tháng còn lại của năm 2020 sẽ là thời gian
để hai nước cùng nỗ lực tránh điều đã xảy ra với Mỹ và Nhật
vào tháng 12-1941.
Từ quan đ i ểm l ị ch sử,
TQvàMỹgầnnhưđãđượcđịnh
hướng xung đột.
CựungoạitrưởngMỹ
HENRYKISSINGER
nói hai năm trước
Họ đã nói
Nếu Mỹ và TQ
không kiềm chế
để xảy ra xung đột
quân sự thì cuộc
chiến có thể sẽ tồi tệ
hơn nhiều so với các
cuộc chiến khác của
thế giới.
189
người ở bang Assam (Ấn Độ - 79 người)
và nước láng giềng Nepal (110 người)
đã thiệt mạng vì mưa lũ, tính đến ngày
19-7, hãng tin
Reuters
dẫn số liệu từ
chính phủ hai nước. Hàng chục người
còn mất tích. Gần 4 triệu người phải sơ
tán. Mưa kéo dài từ cuối tháng 5.
THIÊN ÂN
Mỹ, Trung Quốc đang “thử nhau”?
Hai bên thấy cần phải “thử nhau” để biết “lằn ranh đỏ” của bên kia và điều này gia tăng rủi ro xung đột
dẫn đến hậu quả không thể kiểm soát.
TrungQuốc nói đậpTamHiệpvẫnổn
