6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBa21-7-2020
Với án hành chính, chủ yếu là
khiếu kiện quyết định hành chính
trong lĩnh vực đất đai. Đây là lĩnh
vực có tính đặc thù bởi TP.HCM
đang triển khai thực hiện nhiều dự
án đầu tư phải thu hồi đất, dẫn đến
phát sinh khiếu kiện hành chính.
Chính sách, pháp luật về đất đai có
nhiều thay đổi, tình trạng lấn chiếm
đất, xây dựng trái phép diễn ra phổ
biến, nhất là tại các quận, huyện đang
trong quá trình đô thị hóa.
Tương tự, 234 vụ, việc dân sự
bị hủy, sửa theo thủ tục giám đốc
thẩm là các tranh chấp hợp đồng
vay tài sản, quyền sử dụng đất, đòi
tài sản, thừa kế.
76 quyết định giám đốc thẩm kinh
doanh thương mại bị hủy chủ yếu là
các tranh chấp hợp đồng tín dụng,
hợp đồng mua bán hàng hóa, hợp
đồng thuê nhà, quyền sử dụng đất,
hợp đồng vay tài sản.
Còn 32 quyết định giám đốc thẩm
về hành chính chủ yếu là quyết định
hành chính trong lĩnh vực quản lý
đất đai và bồi thường giải phóng
mặt bằng.
Sai sót trong quá trình
xét xử
Đại diện TAND Cấp cao tại
TP.HCM cũng phân tích một số sai
sót trong quá trình xét xử sơ, phúc
thẩmTANDTP.HCMbị kháng nghị.
Đối với án dân sự là xác định thiếu
người tham gia tố tụng, xác định
không đúng thẩm quyền xét xử.
Phần lớn việc xác định thẩm
quyền giải quyết vụ án của TAND
TP.HCM là đúng nhưng cũng có
những trường hợp xác định không
chính xác dẫn tới bản án bị cấp có
thẩm quyền hủy.
Ngoài ra còn có việc hủy bản án
sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ án
không đúng. Bản án sơ thẩm không
có căn cứ pháp luật, xử lý tài sản thế
chấp không đúng pháp luật. Hay sự
việc đã được giải quyết bằng quyết
định hành chính có pháp luật của cơ
quan nhà nước có thẩmquyền nhưng
tòa án vẫn thụ lý giải quyết lại…
Với án hành chính là tình trạng
chưa áp dụng đúng các quy định
của pháp luật. Cụ thể là xác định
thời điểm và căn cứ áp dụng pháp
luật trong các lĩnh vực bồi thường
giải phóng mặt bằng, tính tiền sử
dụng đất, tính thuế sai.
Đánh giá chứng cứ chưa đầy đủ
nên quyết định trong bản án không
phù hợp với những tình tiết khách
quan của vụ án. Hay chưa tạo điều
kiện để các bên đương sự thương
lượng, đối thoại, tuyên quyết định
hành chính là trái pháp luật nhưng
không giải quyết triệt để, gây khó
khăn cho việc thi hành án.
Rút ra nguyên nhân và
tìm giải pháp
Từ đó, TAND Cấp cao đề nghị
tổ chức các phiên họp để rút kinh
nghiệm xét xử, chỉ ra những sai sót
và hướng khắc phục và thống nhất
trong việc áp dụng pháp luật khi
giải quyết án.
Chánh án TAND TP.HCM Lê
Thanh Phong cho biết đơn vị đã
nỗ lực tổng hợp các bản án bị hủy,
sửa, rút ra được các nguyên nhân
và tìm giải pháp.
Nguyên nhân một là xác định
không đúng quan hệ tranh chấp trong
vụ án dân sự. Hai là thu thập, xác
minh đánh giá chứng cứ chưa đúng,
chưa đầy đủ. Ba là không giải quyết
tài sản trên đất tranh chấp dẫn đến
bản án, quyết định của tòa án đã có
hiệu lực pháp luật không thi hành
án được. Bốn là giải quyết vượt quá
yêu cầu khởi kiện, yêu cầu kháng
HOÀNGYẾN
N
gày 20-7, TAND TP.HCM
tổ chức hội nghị chuyên đề
rút kinh nghiệm án hủy, sửa
trong lĩnh vực dân sự, hành chính
toàn ngành với thẩm phán và hội
thẩm. Dự hội nghị có lãnh đạo các
đơn vị từ TAND Tối cao, TAND
Cấp cao tại TP.HCM và đại diện
VKS cùng cấp.
Hàng trăm bản án,
quyết định bị hủy, sửa
Lãnh đạo TAND TP.HCM cho
biết từ 1-6-2015 đến 30-12-2019
có 209 bản án, quyết định dân sự,
hành chính bị TAND Cấp cao hủy,
sửa theo thủ tục phúc thẩm. Chủ yếu
là các loại tranh chấp về thừa kế,
quyền sử dụng đất, đòi nhà, đòi tài
sản, hợp đồng vay tài sản và chia
tài sản chung.
Đối với án kinh doanh thươngmại,
chủ yếu là các loại tranh chấp về hợp
đồng tín dụng, hợp đồng hợp tác đầu
tư, thuê tài sản, tranh chấp thành viên
công ty, hợp đồng góp vốn.
Chánh án TANDTP.HCMLê Thanh Phong. Ảnh: HY
TP.HCM: Tòa tổ chức
rút kinh nghiệm
án bị hủy, sửa
Đại diện TANDCấp cao tại TP.HCMđã phân tíchmột số sai sót
trong xét xử sơ, phúc thẩm của TANDTP.HCMbị kháng nghị,
đề nghị tổ chức các phiên họp để rút kinh nghiệm.
cáo hoặc không xem xét, giải quyết
đầy đủ các yêu cầu của đương sự.
Năm là vi phạm trong việc xác định
tư cách đương sự và đưa người có
quyền lợi, nghĩa vụ liên quan tham
gia tố tụng…
Có nhiều vụ việc tương tự nhau về
tình tiết pháp lý nhưng khác nhau về
đường lối xét xử. Thực tiễn xét xử
án hành chính của TAND TP.HCM
đã gặp một số khiếu kiện có các tình
tiết pháp lý tương tự nhau nhưng
khi cấp trên xét xử vụ án theo trình
tự giám đốc thẩm không nhất quán
trong đường lối xét xử. Khi các
thẩm phán giải quyết lại vụ án có
sự e dè, chần chừ, không tích cực
giải quyết.
Ngoài ra còn có một số sai sót
khác như vi phạm trong ban hành
quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ
không có căn cứ, không phù hợp với
quy định của pháp luật. Đa số vụ án
cấp phúc thẩm hoặc giám đốc thẩm
hủy án sơ, phúc thẩm để giải quyết
lại đều đã chỉ ra những sai sót và
định hướng khi giải quyết lại vụ án.
Tuy nhiên, vẫn có một số vụ án
không định hướng cụ thể, định
hướng nhưng không thể thực hiện
hoặt phát sinh những tình tiết mới
như bản án đã được thi hành, hiện
trạng tài sản tranh chấp đã có sự
dịch chuyển… gây khó khăn cho
tòa án khi giải quyết lại. Có vụ kết
quả xét xử lại nội dung không thay
đổi gì khác so với ban đầu.•
Thẩm phán nên tìm thêm giải pháp riêng
Tại hội nghị, Phó Chánh án TANDTối cao Lê Hồng Quang đánh giá cao
năng lực của đội ngũ thẩm phán, lãnh đạo TAND hai cấp TP.HCM. Ông
Quang chia sẻ áp lực của một đơn vị gánh lượng án 1/6 của cả nước.
Đánh giá về hội nghị, ông Quang cho rằng tòa đã rút ra được các
nguyên nhân khách quan, chủ quan và đề ra các giải pháp khắc phục như
các tham luận trình bày. Cạnh đó, ông Quangmongmuốn bản thânmỗi
thẩm phán nên tiếp tục trao đổi và đi tìm thêm những giải pháp riêng.
Cũng tại hội nghị, ông Tống Anh Hào, thẩm phán TAND Tối cao, cũng
trình bày triển khai Luật Hòa giải đối thoại tại tòa án.
Phần lớn việc xác
định thẩm quyền giải
quyết vụ án của TAND
TP.HCM là đúng
nhưng cũng có những
trường hợp xác định
không chính xác dẫn tới
bản án bị cấp có thẩm
quyền hủy.
VKSNDCấp cao tại TP.HCMđạt nhiềukết quả sau5nămthành lập
Ngày 20-7, VKSND Cấp cao tại TP.HCM tổ chức lễ kỷ
niệm 60 năm ngày thành lập ngành kiểm sát nhân dân (26-
7-1960 – 26-7-2020) và năm năm ngày thành lập VKSND
Cấp cao tại TP.HCM.
Kể từ khi thành lập (1-6-2015) đến nay, viện đã đạt được
nhiều kết quả nổi bật. Trong năm năm đơn vị đã thụ lý hơn
11.000 vụ án các loại, trong đó án phúc thẩm thụ lý hơn 9.000
vụ, án giám đốc thẩm, tái thẩm thụ lý hơn 2.000 vụ. Tổng số
án đã giải quyết hơn 10.000 vụ, đạt tỉ lệ 90% gồm hơn 8.000
vụ phúc thẩm, hơn 2.000 vụ giám đốc thẩm.
Theo viện trưởng VKSND Cấp cao tại TP.HCM Nguyễn
Đình Trung, viện đã tham gia giải quyết nhiều vụ án hình
sự phức tạp, án lớn, án được dư luận xã hội và án thuộc Ban
chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng và Ban
Nội chính Trung ương theo dõi, chỉ đạo. Cụ thể như vụ án
Phạm Công Danh và đồng phạm, vụ án Hứa Thị Phấn, vụ
án Trần Phương Bình, vụ án Nguyễn Hữu Tín…
Công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử được
lãnh đạo viện và kiểm sát viên đặc biệt quan tâm. Ví như
trong vụ VN Pharma, lãnh đạo viện đã thành lập tổ nghiên
cứu án theo dõi diễn biến tại phiên tòa sơ thẩm.
Qua quá trình kiểm sát bản án sơ thẩm, viện đã kháng nghị
phúc thẩm theo hướng hủy bản án sơ thẩm để điều tra, xét
xử lại do phát hiện có dấu hiệu bỏ lọt hành vi phạm tội và
bỏ lọt người phạm tội.
Vụ án đến nay đã được các cơ quan tiến hành tố tụng điều
tra, truy tố xét xử lại và tội
danh đã được thay đổi từ
tội buôn lậu sang tội buôn
bán hàng giả là thuốc chữa
bệnh theo như kháng nghị
của viện.
Đối với công tác kiểm
sát việc giải quyết các vụ,
việc dân sự, hôn nhân và
gia đình, kinh doanh thương
mại và lao động, viện đã tổ
chức nghiên cứu hồ sơ, lập
hồ sơ kiểm sát và phân công kiểm sát viên tham gia kiểm
sát việc xét xử tại phiên tòa. Thông qua các bài phát biểu
của kiểm sát viên tại phiên tòa, HĐXX có thêm cơ sở để
xem xét, quyết định.
VKSND Cấp cao tại TP.HCM đã đạt được nhiều danh
hiệu thi đua, khen thưởng của cấp trên trao tặng. Trong
hai năm liền 2015, 2016, đơn vị đã được Chính phủ tặng
cờ thi đua. Từ năm 2017 đến 2019,
đơn vị đã được viện trưởng VKSND
Tối cao tặng cờ thi đua ngành kiểm
sát nhân dân. Về công tác Đảng, trong
nhiều năm liền Đảng ủy viện luôn đạt
danh hiệu Đảng bộ trong sạch, vững
mạnh tiêu biểu, được Ban thường
vụ Đảng ủy VKSND Tối cao tặng
giấy khen…
NGÂN NGA
Viện trưởngNguyễnĐình Trung. Ảnh: NN
