16
sai. Còn hiện tại, chuyện tô
đậm khả năng chiến tranh -
dù là trên truyền thông hay
ở bộ phận các nhà phân tích
- cũng là điều không nên.
Khả năng đàm phán
đến đâu?
Nếu đàm phán là mục tiêu
chung thì khả năng hai bên
ngồi lại đến đâu? Một động
thái cho thấy Mỹ có quan
tâm đến vấn đề ngoại giao
về Iran. Một quan chức Bộ
Ngoại giaoMỹ cho biết Ngoại
trưởng Mỹ Mike Pompeo đã
hủy lịch trình đến Moscow
trong chuyến thăm Nga để
tham dự một cuộc đối thoại
về Iran ở Brussels (Bỉ) ngày
13-5 (giờ địa phương). Ông
Pompeo vẫn sẽ gặp Tổng
thống Nga Vladimir Putin
và Ngoại trưởng Nga Sergay
Lavrov tại TP Sochi (Nga)
sau đó theo lịch.
Hãng tin
CNN
dẫn một
nguồn tin ngoại giao ngày
11-5 rằng Nhà Trắng đã chia
sẻ cho Đại sứ quán Thụy Sĩ
tại Iran một số điện thoại
mà phía Iran có thể dùng
tiếp cận Tổng thống Mỹ
Donald Trump trong trường
hợp muốn đối thoại với ông.
Đại sứ quán Thụy Sĩ đại
diện cho quyền lợi của Mỹ
ở Iran trong bối cảnh hai
nước cắt quan hệ sau cuộc
cách mạng Iran 1980. Trước
đó ông Trump từng đề nghị
các lãnh đạo Iran gọi điện
thoại cho mình để bàn về
các vấn đề liên quan đến
khả năng đàm phán nhằm
giải quyết căng thẳng song
phương hiện tại.
Tuy nhiên, nói với trang tin
YLC
ngày 12-5, Thứ trưởng
Bộ Ngoại giao Iran Abbas
Araghchi bác bỏ khả năng
Iran sẽ gọi cho ông Trump
để cải thiện quan hệ hai
nước. Theo ông Araghchi,
“muốn thoát khỏi tình huống
khó khăn mà ông Trump tự
mình tạo ra cho bản thân và
cho Mỹ thì không cần phải
có sự hòa giải hay số điện
thoại nào mà Mỹ phải sửa
lại chính sách và cách hành
xử của mình”. ÔngAraghchi
cũng nói nếu Mỹ cần thì “họ
có số của chúng tôi”. Cũng
theo ông Araghchi, cộng
đồng quốc tế nhận định Mỹ
đang có “các chính sách sai”
với Iran và đã có “sai lầm”
khi rút khỏi thỏa thuận hạt
nhân và tăng cường áp lực
lên Iran.
Thời điểm ngày 9-5 sau
khi ông Trump gợi ý Iran
gọi cho ông, ông Yadollah
Javani, Phó Tư lệnh IRGC,
đáp trả rằng Iran không có kế
hoạch đối thoại với Mỹ - nước
mà theo ông là một “đối tác
thương lượng không đáng
tin cậy”. Người phát ngôn
Bộ Ngoại giao Iran Bahram
Qassemi thẳng thừng bác bỏ
lời ông Trump rằng Iran sẽ
tìm kiếm đối thoại với Mỹ.
Ông Qassemi nói rằng ông
Trump chỉ đang nói về “giấc
mơ không có thật và không
thể đạt được” của mình.•
Thế giới 24 giờ
Quốc tế -
ThứBa14-5-2019
THIÊNÂN
C
ăng thẳng giữa Mỹ và
Iran ngày càng nguy
h i ểm vớ i các động
thái đe dọa nhau liên tục
từ hai bên.
Đe dọa lẫn nhau
Theo tin từ hãng tin
ISNA
(Iran), trong ngày 12-5, chỉ
huy Amirali Hajizadeh lãnh
đạo lực lượng hàng không
vũ trụ Iran thuộc Lực lượng
Vệ binh cách mạng Hồi giáo
Iran (IRGC) cảnh cáo “nếu
Mỹ đi một bước, chúng tôi
sẽ đánh phủ đầu”. Cuối tuần
rồi, ông Yousef Tabatabai-
Nejad, thủ lĩnh phái Hồi
giáo Shia ở Iran, đe dọa
“hạm đội tàu trị giá hàng tỉ
USD của họ có thể bị phá
hủy bằng một tên lửa” nếu
chiến tranh xảy ra.
Phía Iran lên tiếng sau khi
Phó Đô đốc Mỹ JimMalloy,
chỉ huy Hạm đội 5 Hải quân
Mỹ, nói rằng không loại trừ
khả năng đưa tàu sân bay
USS Abraham Lincoln đến
eo biển chiến lược Hormuz.
Tàu sân bay USS Abraham
Lincoln mang theo 40 máy
bay tấn công đã được triển
khai đến vùngVịnh. Mỹ cũng
đã đưa một số máy bay ném
bom B-52 đến Trung Đông
để đối phó “các dấu hiệu đe
dọa rõ ràng từ Iran”, đồng
thời duyệt triển khai thêm
các hệ thống phòng không
Patriot ở Trung Đông.
Theo Cố vấnAn ninh Quốc
gia Mỹ John Bolton, Mỹ
không tìm kiếm chiến tranh
với Iran nhưng sẵn sàng “đáp
trả bất kỳ cuộc tấn công dù
của các lực lượng ủy quyền
của Iran, của Quân đoàn Vệ
binh cách mạng Iran, hay
của lực lượng vũ trang thông
thường Iran”. Sau tuyên bố
của ông Bolton, Quyền Bộ
trưởng Quốc phòng Mỹ
Patrick Shanahan chỉ đạo
triển khai thêm tàu vận tải
đổ bộ USS Arlington lớp
San Antonio cũng như triển
khai thêm hệ thống phòng
thủ tên lửa MIM-104 Patriot
đến Bộ Tư lệnh miền Trung
của Mỹ (CENTCOM).
Nguy cơ chiến tranh
Trong phiên họp Quốc hội
ngày 12-5, tướng Hossein
Salami, chỉ huy lực lượng
IRGC, cho rằng việc Mỹ
triển khai đội tàu sân bay
đến khu vực chẳng qua chỉ
là đòn tâm lý nhằm đe dọa
Iran chứ chẳng có vấn đề
gì đáng ngại thật sự. Tướng
Salami nói ông đi đến kết
luận này vì chuyện di chuyển
quân đến và đi khỏi khu vực
Trung Đông của Mỹ là hoạt
động bình thường.
Theo tướng Salami, chuyện
Mỹ đánh Iran là không thể
xảy ra, không có chuyện
Mỹ sẽ dùng tàu sân bay
đánh Iran vì Mỹ không đủ
sức mạnh cần thiết để làm
điều này. Tướng Salami tự
tin năng lực phòng thủ của
Iran là “tương xứng và đủ
khả năng” đối phó Mỹ, trong
khi đó tàu sân bay của Mỹ
lại rất dễ bị tổn thương và
“Mỹ sẽ không chấp nhận rủi
ro này”. Tướng Salami được
bổ nhiệm làm chỉ huy lực
lượng IRGC từ tháng trước
và việc bổ nhiệm này được
xem là nhằm kiểm tra thái
độ của Mỹ.
Tuy nhiên, trong một bài
viết trên báo
Haaretz
ngày
12-5, TS Emily B. Landau,
chuyên gia nghiên cứu cấp
cao tại Viện Nghiên cứu an
ninh quốc gia Israel, lãnh
đạo chương trình kiểm soát
vũ khí và an ninh khu vực,
lại nhận định các động thái
phô diễn sức mạnh của Mỹ
cho thấy nước này cân nhắc
nghiêm túc khả năng tấn
công Iran.
Tuy nhiên, bà Landau
cũng cho rằng cả Mỹ lẫn
Iran đều không hào hứng
với chiến tranh, vì điều này
không phục vụ quyền lợi của
nước nào. Theo chuyên gia
này, điều quan trọng là phải
đặt các đe dọa của hai bên
vào đúng bối cảnh của nó.
Bà cho rằng thực chất các
đe dọa của Iran là nhằm tự
vệ trước Mỹ, châu Âu; các
đe dọa và các bước chuẩn
bị quân sự của Mỹ là nhằm
ngăn chặn Iran có bất kỳ ý
nghĩ nào về chuyện kích
động chiến tranh, xung đột
với Mỹ. Điều đó có nghĩa
với cả hai nước đàm phán
vẫn là mục tiêu.
Theo bà Landau, trong
tương lai nếu có sự leo thang
dẫn đến tấn công quân sự thì
do xuất phát từ sự tính toán
Tàu sân bay USS AbrahamLincoln củaMỹ chở theo 40máy bay chiến đấu đã được triển khai
tới TrungĐông. Ảnh: EPA
• UAE
: Ngày 12-5, Bộ Ngoại giao
Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất
(UAE) ra thông cáo cho biết bốn tàu chở
dầu nằm trong hải phận nước này vừa bị
phá hoại trong một cuộc tấn công có chủ
đích, không có thương vong về người, đài
AP
đưa tin. Mặc dù vậy, UAE không nêu
rõ số tàu chở dầu này là của nước nào,
cũng như không nhận định liệu chiến dịch
này là do các cá nhân hay một quốc gia
chỉ đạo. Ngày 13-5, Saudi Arabia cũng
lên tiếng cho biết có hai tàu chở dầu hư
hại nặng vì bị tấn công, tuy nhiên hiện
chưa rõ liệu số tàu này có nằm trong bốn
tàu mà UAE đề cập hay không.
• Ecuador
: Bộ trưởng Bộ Tư pháp
Ecuador mới đây đã tuyên bố sẽ trao
cho Mỹ toàn bộ dữ liệu và vật dụng cá
nhân mà nhà sáng lập Wikileaks Julian
Assange đã để lại đại sứ quán nước này
ở London sau khi bị cảnh sát Anh bắt hồi
tháng 4-2019. Dự kiến cơ quan công tố
Ecuador sẽ tiến hành kiểm tra căn phòng
của ông Assange tại đại sứ quán vào ngày
20-5 theo yêu cầu của Washington nhằm
giúp Mỹ tiếp cận được toàn bộ dữ liệu có
được.
• Mỹ
: Hãng tin
Reuters
ngày 13-5
đưa tin một người đàn ông tên Gary
Gravelle
(ảnh)
, 51 tuổi, đã bị tòa án bang
Connecticut truy tố với 16 cáo buộc, bao
gồm việc người này hồi tháng 9-2018 gửi
phong bì chứa chất bột màu trắng cho
Tổng thống Mỹ Donald Trump với nội
dung “Ông phải chết”. Ngoài ra, Gravelle
cũng phát tán nhiều email và gọi điện
thoại đe dọa đánh bom các địa điểm công
cộng tại bang Connecticut, Vermont và
Washington. Nếu bị kết án với tất cả 16
tội danh, người đàn ông này sẽ phải đối
mặt mức án 140 năm tù.
VĨ CƯỜNG
Israel vừa lên tiếng lo ngại về căng thẳng giữaMỹ và Iran.
Nói với kênh
Ynet TV
ngày 12-5, Bộ trưởng Bộ Năng lượng
Israel Yuval Steinitz cho rằng căng thẳng leo thang giữa Mỹ
và Iran có thể khiến Iran có hành động tấn công Israel. Theo
ông Steinitz, một khi có đối đầu giữa Iran với Mỹ hay với
các nước láng giềng, không loại trừ khả năng Iran sẽ tăng
cường hoạt động của các nhóm vũ trang do nước này bảo
trợ ở Syria, Lebanon, Gaza như Hezbollah, thậmchí bắn tên
lửa từ Iran sang Israel.
Nếuhọcóbất kỳbướcđi nào,
họ sẽ hứng hàng chục tên lửa.
Thủ lĩnh phái Hồi giáo Shia ở Iran
YOUSEF TABATABAI NEJAD
Tiêu điểm
“Nếu Mỹ đi một
bước, chúng tôi sẽ
đánh phủ đầu họ.”
6
người, bao gồm một linh mục đã thiệt
mạng trong vụ xả súng tại một nhà thờ
CônggiáoởmiềnBắc Burkina Fasohôm
12-5, đài
CNN
đưa tin.
Các tay súng chưa rõ danh tính đã
thực hiện vụ tấn công khi các tín đồ
đang thamdự thánh lễ Chủ nhật và sau
đó châm lửa đốt nhà thờ cùng các tòa
nhà trong khu vực.
Được biết Burkina Faso đã phải đối
mặt thường xuyên với cuộc tấn công
của các nhóm thánh chiến Hồi giáo
cực đoan trong suốt bốn năm gần đây,
khiến các vụ khủngbố xảy ra rất thường
xuyên.
VĨ CƯỜNG
Mỹ-Iran: Chiến tranh hay đàmphán?
Với cả hai, đàmphán vẫn làmục tiêu nhưng không dễ thực hiện.
