11
Kinh tế -
ThứNăm22-8-2019
Châu Âu miễn thuế, doanh nghiệp
Việt làm gì để hưởng lợi?
QUANGHUY
N
hiều sản phẩm như
thịt, sữa, trái cây… từ
EU nhập về Việt Nam
(VN) sẽ rẻ hơn khi thuế suất
về 0%, cạnh tranh rất lớn với
các sản phẩm cùng loại trong
nước. Đó là cảnh báo của các
chuyên gia, doanh nghiệp tại
hội nghị “EVFTA: Các cam
kết quan trọng trong lĩnh
vực nông nghiệp và những
điều cần lưu ý” do Bộ Công
Thương, Bộ NN&PTNT tổ
chức tại TP.HCM ngày 21-8.
Không được lợi nhiều
nếu xuất thô
Các sản phẩm nông nghiệp
được cho là có nhiều cơ hội
gia tăng sản lượng cũng như
kimngạch xuất khẩu sang EU
khi Hiệp định EVFTA được
áp dụng. Thế nhưng ông Đỗ
HàNam, Chủ tịchHĐQTTập
đoàn IntimexGroup, cho rằng
có hay không hiệp định này
thì mặt hàng cà phê thô xuất
vào EU cũng không hưởng
lợi nhiều. Chỉ có cà phê hòa
tan mới được lợi khi áp thuế
suất 0%vì mặt hàng này đang
chịu thuế cao khi bán sang thị
trường EU.
Cụ thể, thị trường EU thích
uống cà phê hòa tan nhưng
sản phẩm này của VN lại
đang chịu thuế nhập khẩu
cao 20%-40% và lại chiếm
thị phần xuất khẩu rất thấp
(90% sản phẩm cà phê VN
xuất khẩu vào EU là cà phê
nhân xô).
Vì vậy, theo ông Nam, để
tận dụng Hiệp định EVFTA,
khai thác thị trường rộng lớn
này, bắt buộc doanh nghiệp
phải đầu tư chiều sâu, chế biến
cà phê hòa tan. Từ đó mới
đáp ứng đúng nhu cầu tiêu
thụ của thị trường và hưởng
lợi khi thuế suất giảm về 0%.
Dẫn kinh nghiệm từ các
nước, ông Nam cho biết
ngành cà phê Indonesia đã
có giải pháp giảm dần xuất
khẩu cà phê thô, đẩy mạnh
làm các sản phẩm cà phê hòa
tan theo nhu cầu thị trường,
gia tăng giá trị. Đây cũng là
giải pháp căn cơ để tăng giá
trị, tạo được sự an toàn cho
ngành cà phê VN, giúp giá
cả không bấp bênh, nông dân
được hưởng lợi. Chính vì thế,
trước đây Intimex Group là
một nhà xuất khẩu nông sản
thô, cà phê thô nhưng hiện
đã có nhà máy chế biến cà
phê hòa tan.
Gạo cũng là một trong
những mặt hàng được hưởng
lợi từ EVFTA nhưng nhiều
doanh nghiệp cho rằng phải
tăng chất lượng cho hạt gạo
mới có thể xuất sang thị
trường EU. Ông Phạm Thái
Bình, Giám đốc Công ty cổ
phần Nông nghiệp công nghệ
cao Trung An, cho hay: Thị
trường EU đòi hỏi gạo chất
lượng cao, gạo sạch, đồng
thời thuế nhập khẩu ngoài
hạn ngạch được cấp phép
rất cao.
“Ví dụ, gạoVN từ trước đến
nay nhập vào EU chịu mức
thuế 5%-45%. Thậm chí có
một số nước trong khối này
đánh thuế gạo VN nhập vào
với mức thuế lên đến 100%.
Như gạo thơm VN nhập vào
thị trường EU giá 700 USD/
tấn, nếu chịu thuế suất 45% thì
giá gạoVN đội lên hơn 1.000
USD/tấn; còn nếu chịu thuế
suất 100% thì giá gạo thơm
lên tới 1.400 USD/tấn. Khi
đó gạo VN khó cạnh tranh
với các đối thủ đến từ Thái
Lan, Campuchia” - ông Bình
dẫn chứng.
Vì thế, ông Bình cho rằng
tới đây khi thuế suất bằng 0%,
VN cần tận dụng tốt và xuất
khẩu hết hạn ngạch 80.000
tấn (lượng gạo VN xuất khẩu
sang thị trường này hiện mới
chỉ đạt khoảng 20.000-23.000
tấn) mà EU cấp cho VN. Qua
đó, giúp kimngạch xuất khẩu
gạo VN sang thị trường này
tăng gấp bốn lần so với hiện
nay, mỗi năm thu về hơn 50
triệu euro.
Cần hàng chất lượng
Ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch
HĐQT Intimex Group, đánh
giá việc tham gia EVFTA là
cuộc chơi không đơn giản.
Ví dụ, EU đã có hàng rào kỹ
thuật, quy định về dư lượng
thuốc bảo vệ thực vật, chất
cấm… đòi hỏi hàng VN phải
gia tăng chất lượng.
Rau quả, heo, bò… giá rẻ sẽ tràn vào
Đại diện Vụ Hợp tác quốc tế thuộc Bộ NN&PTNT cho biết
các loại thịt từ EU giá sẽ rẻ hơn khi EVFTA được áp dụng
dù lộ trình giảm thuế về 0% sau khoảng 3-5 năm. Khi đó
sẽ cạnh tranh rất mạnh với các sản phẩm thịt trong nước.
Điển hình như mặt hàng thịt bò từ EU nhập khẩu vào VN
đang chịu thuế suất 5%-30%, sau 3-4 nămgiảm về 0%. Thịt
heo từ các nước Tây Ban Nha, Đan Mạch… về VN đang có
thuế suất 15%-27%, sau 10 năm nữa về 0%. Thịt gia cầmđã
chịu thuế suất 40%nhưng lộ trìnhgiảmthuế sau 13-14 năm.
Không chỉ mặt hàng thịt, sắp tới đây khi EVFTA chính thức
áp dụng, thuế nhập khẩu mặt hàng rau quả từ EU giảm về
0% sau 3-5 năm (hiện nay 5%-20%), cũng sẽ cạnh tranh thị
phần với rau quả trong nước do giá rẻ hơn.
Nhiều sản phẩm
như th t, sữa, trái
cây… từ EU nh p
về VN sẽ rẻ hơn khi
thuế suất về 0%,
cạnh tranh rất lớn
với các sản phẩm
cùng loại trong nước.
Sáng 21-8, tổ công tác của Thủ tướng làm việc với 14
bộ, ngành để kiểm tra, xem xét việc ban hành văn bản quy
phạm pháp luật còn nợ đọng và cắt giảm thực chất điều
kiện kinh doanh. Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính
phủ Mai Tiến Dũng cho biết: Các bộ, ngành đã làm tích
cực, quyết liệt, cắt giảm được 3.100 điều kiện kinh doanh
(ĐKKD), 6.700 thủ tục kiểm tra chuyên ngành…, tạo điều
kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.
Tuy vậy, theo bộ trưởng vẫn còn nhiều ý kiến nói cần xem
xét thực chất các kết quả này. Cũng có ý kiến nhận định
KTCN còn hình thức, việc sửa đổi các văn bản quy phạm
pháp luật còn chậm. “Có những văn bản, thông tư thuộc
thẩm quyền của các bộ trưởng còn nhiều vấn đề phải xem xét
như “thủ thuật” chuyển ĐKKD thành tiêu chuẩn, quy chuẩn
đánh đố doanh nghiệp” - Bộ trưởng Dũng nhận xét.
Dẫn kết quả điều tra của Phòng Thương mại và Công
nghiệp Việt Nam, Bộ trưởng Dũng nói vẫn còn tình trạng
một mặt hàng, sản phẩm chịu sự kiểm tra của nhiều đầu
mối trong một bộ hoặc nhiều bộ. Nhiều hiệp hội doanh
nghiệp cũng than là các bộ, ngành chưa tuân thủ chỉ đạo
của Thủ tướng.
“Một vấn đề doanh nghiệp hỏi ý kiến vẫn phải chờ vài ba
bộ trả lời. Nếu các bộ trả lời đúng hạn nhưng chỉ cần một bộ
kéo dài đến ba tháng là các khâu khác cùng phải chậm lại
để… chờ” - Bộ trưởng nói và đề nghị Viện Nghiên cứu quản
lý kinh tế trung ương theo dõi kỹ tình trạng này.
Dẫn lại việc kết quả cắt giảm ĐKKD của Bộ Y tế trong
lĩnh vực an toàn thực phẩm, Bộ trưởng Dũng nói trước khi
cắt giảm thì cứ đòi phải kiểm tra 100%. “Khi kiểm tra thực tế
thì có những chỉ tiêu kiểm tra chỉ phát hiện ra 0,06% có sai
phạm. Khi có Nghị định 15/2018 cắt bỏ tới hơn 90% thủ tục
kiểm tra an toàn thực phẩm thì có ai đau bụng thêm không?
Đừng nghĩ lý do để tạo ra rào cản” - Bộ trưởng Dũng nói.
Tương tự như vậy, khi đại diện Bộ LĐ-TB&XH báo
cáo việc cắt giảm ĐKKD xong thì Bộ trưởng Dũng hỏi
ngay: “Thế cái ĐKKD theo kiểu phải “có đủ nhân lực,
phương án bảo đảm an toàn lao động theo quy định của
an toàn lao động” đã bỏ chưa?”. Ông hỏi và cho biết
những quy định chung chung như vậy làm khổ doanh
nghiệp rất nhiều.
Tổ trưởng tổ công tác của Thủ tướng lưu ý: Các bộ đừng
đưa ra những “gói” ĐKKD chung chung mà phải làm rõ thế
nào là ĐKKD, phương án cắt giảm phải rõ ràng, không nên
“đẩy mạnh, nâng cao, tăng cường…” vì sẽ không giúp cho
sản xuất, kinh doanh phát triển.
CHÂN LU N
Do đó, cơ quan quản lý cần
có danh mục các chất kháng
sinh, thuốc bảo vệ thực vật
được cho phép sử dụng và
cả những chất cấm, cảnh báo
nếu sử dụng thì hàng hóa
không thể xuất khẩu được,
bị trả về gây thiệt hại lớn.
Có như vậy doanh nghiệp
VN mới không bị lúng túng
và chịu thiệt thòi.
Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ
NN&PTNT Nguyễn Xuân
Cường cho biết 10 năm qua,
tổng doanh số xuất khẩu của
khu vực nông nghiệp đạt trên
300 tỉ USD, thặng dư 50-60
tỉ USD. EVFTA là hiệp định
tự do thế hệ mới nhất sẽ mở
ra một triển vọng mới, nhất
là lĩnh vực nông nghiệp.
Tuy nhiên, bên cạnh cơ
hội khi hàng nông nghiệp
xuất khẩu của VN được giảm
thuế, tăng kim ngạch thì ở
chiều ngược lại áp lực cũng
rất lớn. Bởi khi thuế suất về
0%, hàng rào phí thuế quan
sẽ được dựng lên rất chặt và
việc truy xuất nguồn gốc,
xuất xứ, đặc biệt là an toàn
thực phẩm cũng tăng lên.
“VN với dân số 100 triệu
người là thị trường rất lớn
để hàng hóa EU tràn vào.
Hiện giá thịt heo nhập về VN
chỉ 26.000-28.000 đồng/kg.
EVFTA có hiệu lực sẽ khiến
ngành chăn nuôi trong nước
dễ bị tổn thương nhất, cạnh
tranh khốc liệt với hàng nhập
khẩu giá rẻ nhiều nhất” - Bộ
trưởng Nguyễn Xuân Cường
cảnh báo.
Người đứng đầu ngành
nông nghiệp nhấn mạnh để
tận dụng lợi thế, khai thác
lợi ích EVFTAcần phân tích
và có chiến lược cụ thể xem
nhóm hàng nào, ngành gì,
mặt hàng nào sẽ bị tác động,
ảnh hưởng. Từ đó mới có
thể ứng phó, thích nghi chứ
không phải cứ thấy lợi ích,
ưu đãi nhiều rồi vui mừng mà
không có chiến lược.
“VN phải liên kết theo
chuỗi sản xuất, nông dân
nuôi trồng nhỏ lẻ cũng phải
tham gia hợp tác xã trong
chuỗi từ sản xuất đến chế
biến, tiêu thụ. Từ đó hàng
nông sản VN mới có thể
kiểm soát được dịch bệnh,
đạt được các tiêu chuẩn thực
hành nông nghiệp tốt như
Global GAP để xuất khẩu”
- bộ trưởng Bộ NN&PTNT
nhấn mạnh.•
H t g o, c phê, trái cây…Việtmuốn xuất v o châuÂu v được hưởng thuế 0% thì phải ngon, s ch
v chế biến sâu. Trong ảnh: Chế biến c phê hòa tan xuất khẩu t i một doanh nghiệp. nh: QH
Thông tư c anhiềubộ trưởngđánhđốdoanhnghi p
Để tận dụng cơ hội từHiệp định thươngmại tự do Việt Nam - EU, hàng nông sản Việt Namphải “thaymáu”,
tăng lượng hàng chất lượng cao.
