V
Giải phápđểcác
sángkiến
phát triển
bềnvững
thật sự ‘bềnvững’?
Để các sáng kiến phát triển bền vững thật sự tồn tại
lâu dài, đó là bài toán khó cho tất cả doanh nghiệp.
Giải thưởng Én Xanh 2019 cho sáng kiến EKOCENTER đã góp phần tạo thêm
động lực để Coca-Cola lan tỏa hơn nữa dự án ý nghĩa này.
T. HÀ
H
iện nay có rất nhiều
sáng kiến dành cho
cộng đồng. Tuy nhiên,
các tổ chức có chuyên
môn đều đánh giá rằng
không nhiều trong số đó có thể
tạo ra giá trị ổn định, lâu dài.
Vậy đâu mới là giải pháp để
mở ra con đường rộng lớn và
vững chắc cho các sáng kiến này
tiếp bước?
Bền vững: Yếu tố còn thiếu
trong hoạt động cộng đồng
Số liệu điều tra của Nielsen
năm 2014 cho thấy có đến 73%
người ở Việt Nam chấp nhận
trả mức giá cao hơn cho các
sản phẩm của các công ty có
uy tín về CSR - trách nhiệm
xã hội của doanh nghiệp.
Đây được coi là yếu tố
thuận lợi để thúc đẩy các
doanh nghiệp làm tốt hơn
trách nhiệm xã hội của mình.
Tuy nhiên, trên thực tế có
rất nhiều dự án CSR ra đời
tại Việt Nam nhưng số lượng
doanh nghiệp duy trì hoạt
động CSR bền vững đến nay
chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Xã hội cần sự chung sức
của doanh nghiệp để cải thiện
những vấn đề còn bất cập,
tồn đọng như ô nhiễm môi
trường, bất bình đẳng giới,
thiếu nước sạch, nghèo đói...
Đây là cam kết của nhiều
doanh nghiệp trước lời kêu
gọi của Liên Hiệp Quốc trong
chương trình nghị sự thực
hiện 17 mục tiêu phát triển
bền vững (SDGs).
Song vấn đề mà Chính phủ
cũng như nhiều tổ chức quan
ngại là liệu các chương trình
CSR này có thể duy trì trong
bao lâu khi ngân sách có thể
cạn kiệt bất cứ lúc nào nếu chỉ
chi mà không thu vào. Làm
sao để người yếu thế có thể
làm chủ cuộc đời mình, chứ
không phụ thuộc vào hỗ trợ
bên ngoài.
Bà Phạm Kiều Oanh, sáng
lập kiêm giám đốc Trung
tâm Hỗ trợ Sáng kiến Phục
vụ Cộng đồng (CSIP)
cho
rằng thách thức của các hoạt
động xã hội ở Việt Nam có
thể được giải quyết nếu áp
dụng được tinh thần và kỹ
năng của doanh nhân để giải
quyết các vấn đề xã hội hay
bảo vệ môi trường.
“Doanh nghiệp truyền
thống đặt mục tiêu cao nhất
là lợi nhuận. Tuy nhiên, ngày
càng nhiều doanh nghiệp đặt
mục tiêu xã hội - môi trường
song song với mục tiêu lợi
nhuận. Đứng về phía người
được giúp đỡ, làm sao trao
cho họ kỹ năng và động lực
để có thể tự lập, từng bước
giải quyết vấn đề của chính
mình, kể cả khi chương trình
hỗ trợ của doanh nghiệp kết
thúc. Tôi nghĩ làm được vậy
thì mới là phát kiến phát triển
bền vững” - bà Oanh chia sẻ.
Điều mà bà Kiều Oanh đề
cập đến chính là nấc thang cao
nhất trong tháp CSR của một
doanh nghiệp - ở đó, doanh
nghiệp không chỉ kinh doanh
một cách có đạo đức, tuân thủ
luật pháp mà còn trao đi tài sản
là con người và tiền bạc của
mình để tạo nên một cộng
đồng tốt đẹp hơn. Nói cách
khác, hoạt động CSR không
phải chỉ trao tiền cho đối
tượng cần giúp đỡ mà cùng
huy động trí tuệ và sự tham
gia của các thành viên trong
doanh nghiệp để đồng hành
để mang đến những điều tốt
đẹp cho xã hội. Đó là cơ sở để
doanh nghiệp có những sáng
kiến phát triển bền vững.
Mô hình doanh nghiệp xã hội
tạo ra giá trị bền vững
Để giải quyết bài toán về
tính bền vững của các hoạt
động CSR, nhiều doanh
nghiệp đã chọn triển khai mô
hình doanh nghiệp xã hội
(DNXH). Mà theo như Hội
đồng Anh phát biểu tại
Hội
thảo Phát triển kinh doanh bền
vững ở châu Á
: “DNXH là một
doanh nghiệp, không phải tổ
chức từ thiện”.
Sau hơn 11 năm xuất hiện
tại Việt Nam, các dự án,
doanh nghiệp hoạt động theo
mô hình này đã có những
bước phát triển nhất định và
tạo ra được nhiều giá trị tốt
đẹp cho cộng đồng. Hiện có
trên 300 DNXH đăng ký theo
Luật Doanh nghiệp, ngoài ra
có hơn 22.000 đơn vị kinh
doanh tạo tác động xã hội
được ghi nhận.
Năm 2019, chương trình Én
Xanh do CSIP cùng UNDP,
VCCI và VUSTA đồng tổ
chức đã ghi nhận 161 đơn vị có
sáng kiến kinh doanh vì cộng
đồng như: Công ty TNHH
Doanh nghiệp xã hội CIM,
Công ty 19/5, Công ty TNHH
Liên Kết Sinh Thái Việt Nam
và nhiều đơn vị khác.
Nổi bật trong các sáng kiến
kinh doanh vì cộng đồng năm
nay là EKOCENTER - sáng
kiến phát triển bền vững toàn
cầu của Coca-Cola.
Cùng với sự hợp tác của
các đối tác lớn như Intel,
Microsoft và các cơ quan hữu
quan khác như Hội Chữ thập
đỏ Việt Nam, Hội Nữ doanh
nhân Việt Nam, Hội Liên
hiệp thanh niên Việt Nam,
12 trung tâm EKOCENTER
trên khắp cả nước đang vận
hành theo mô hình DNXH.
Mô hình đã và đang tạo ra
những giá trị tích cực cho
cộng đồng địa phương dựa
trên việc cung cấp bốn ích
lợi chính. Cụ thể là xây dựng
hệ thống xử lý và cung cấp
nước uống sạch cho người
dân; trao quyền cho phụ nữ
trong kinh doanh; giáo dục
cho phụ nữ và thanh niên
những kỹ năng kinh doanh
và khởi nghiệp; tích hợp với
các sáng kiến xử lý rác thải và
năng lượng mới nhằm bảo vệ
môi trường.
Ông Võ Mạnh Chung, Giám
đốc Công ty 19/05, đơn vị điều
hành EKOCENTERNghệ An
- EKOCENTER thứ 12 vừa
được khánh thành, chia sẻ, ông
rất hãnh diện và vui mừng khi
mô hình DNXH này đang có
những bước tiến vượt bậc, tạo
ra giá trị tích cực, ổn định cho
người dân. “Trước đây, nguồn
nước sạch chưa được cung cấp
đầy đủ và đồng đều cho người
dân nhưng giờ các hộ gia đình
đã có nước sạch để dùng bên
cạnh các hoạt động khác để
phát triển mô hình DNXH,
đồng thời phát triển kinh tế địa
phương vững chắc” - ông nói.
Ngoài ra, các EKOCENTER
còn tập trung triển khai các hoạt
động hỗ trợ nâng cao quyền
kinh tế của phụ nữ, bằng cách
tổ chức nhiều lớp tập huấn kỹ
năng để giúp chị em tự tạo sinh
kế, tăng thu nhập, hỗ trợ gia
đình và bản thân.
Bà Nguyễn Thị Tuyết
Minh, Chủ tịch Hội đồng
Doanh nhân nữ Việt Nam,
chia sẻ: “Khi phụ nữ phát
triển thì xã hội sẽ phát triển,
tôi tin điều đó. Tôi rất cảm
ơn vì EKOCENTER không
tạo ra để hỗ trợ vật chất
một cách trực tiếp mà là bồi
dưỡng, huấn luyện kỹ năng
cho chị em theo phương
châm “Trao cần câu cho chị
em tự kiếm cá hằng ngày”,
đó chính là giá trị bền vững”.
Bên cạnh đó, các
EKOCENTER còn chú
trọng đến những nét đặc
trưng của vùng miền, chẳng
hạn như làng nghề truyền
thống, văn hóa địa phương
để phát triển bền vững toàn
diện. Tọa lạc tại làng cầu
ngói Thanh Toàn (Huế),
EKOCENTER do bà Đặng
Thị Dương điều hành, đang
kinh doanh nhu yếu phẩm,
cung cấp các sản phẩm cần
thiết cho người dân và khách
du lịch như nước uống, cà
phê, đặc sản của Huế…
Đặc biệt, EKOCENTER
tại đây sẽ trích một phần lợi
nhuận từ hoạt động kinh
doanh để tái đầu tư và phát
triển các chương trình xã
hội như đào tạo nghề hướng
dẫn viên du lịch, nấu ăn, thủ
công mỹ nghệ, làm bánh…
giúp người dân phát triển
thêm những dịch vụ, sản
phẩm mới. “Điều này vừa
tạo ra công ăn việc làm cho
người dân, vừa góp phần
phát triển du lịch của Thanh
Toàn, phát triển làng nghề
một cách bền vững” - bà
Dương cho biết thêm.
Tính đến nay, Coca-
Cola đã đưa 12 trung tâm
EKOCENTER đi vào hoạt
động trên toàn quốc, đóng
góp 36 tỉ GDP và tạo ra 576
cơ hội việc làm cho người
dân cả nước. Với những con
số ấn tượng và tác động tích
cực mang tính lan tỏa cộng
đồng, dự án EKOCENTER
đã được vinh danh là một Én
Xanh tiêu biểu năm 2019 vừa
qua, góp phần tạo thêm động
lực để Coca-Cola lan tỏa hơn
nữa dự án ý nghĩa này.•
