6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBa 30-1-2024
hai đồng nghiệp của ông Hùng rồi
quay lại khu vực phòng làm việc
của ông Hùng.
Tuy nhiên, về việc Hải có gặp
và đưa 300 triệu đồng cho ông
Trần Hùng và Trần Hùng có nhận
số tiền này hay không thì vẫn còn
tranh cãi.
Hải khai Hải đưa tiền cho ông
Hùng vào khoảng 13 giờ cùng ngày
tại phòng làm việc của ông Hùng;
Hải gọi điện thoại cho bà Thuận
(giám đốc công ty sách giả) rồi đưa
máy cho ông Hùng nói chuyện, ông
Hùng hướng dẫn bà Thuận thay
đổi lời khai theo hướng có lợi cho
bà Thuận.
Còn ông Hùng thì khai sau khi
đuổi Hải ra khỏi phòng thì ông về
nhà và ở nhà dự đám giỗ, không có
mặt tại nơi làm việc ở thời điểm
13 giờ. Ngoài ra, luật sư bào chữa
còn thu thập và trưng ra dữ liệu
cột sóng điện thoại của ông Hùng;
theo đó, tại thời điểm 13 giờ thì
vị trí cột sóng điện thoại thể hiện
không phải tại phòng làm việc.
Đánh giá chứng cứ
Bị cáo Trần Hùng và luật sư
đưa ra bằng chứng ngoại phạm
là vào thời điểm mà tòa kết luận
Trần Hùng đã nhận 300 triệu đồng
tiền hối lộ của Hải, Hùng không
có mặt ở “nơi nhận tiền”. Chứng
cứ đó là Trần Hùng đang dự đám
giỗ tại nhà riêng ở quận Ba Đình
(Hà Nội) vào thời gian được cho là
đã nhận hối lộ. Đáng chú ý, luật sư
viện dẫn dữ liệu từ cột sóng điện
thoại, cho thấy vào các mốc thời
gian trưa 15-7-2020, ông Hùng
đang ở nhà riêng (quận Ba Đình,
Hà Nội).
Điều này đồng nghĩa việc ông
Hùng có chứng cứ ngoại phạm,
không có mặt tại phòng làm việc
ở quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) từ 13
giờ 10 đến 13 giờ 15 để nhận 300
triệu đồng như cáo buộc. Luật sư
tiếp tục viện dẫn lời khai, sơ đồ,
thực nghiệm điều tra, cho thấy trong
khoảng thời gian từ 13 giờ 10 đến
13 giờ 15, ông Hải ở hai địa điểm
khác nhau là quận Hoàn Kiếm và
quận Hai Bà Trưng (Hà Nội).
Như vậy, hai người ở hai địa
điểm khác nhau, không thể có sự
gặp gỡ để đưa, nhận hối lộ 300
triệu đồng. Tuy nhiên, cơ quan tố
ThS LƯUĐỨCQUANG
(*)
T
ối 23-1, HĐXXTANDCấp cao
tại Hà Nội tuyên bác kháng cáo
kêu oan, giữ nguyên mức án sơ
thẩm chín năm tù về tội nhận hối
lộ đối với bị cáo Trần Hùng (cựu
cục phó Cục Quản lý thị trường
(QLTT)).
Ngày 29-1, trao đổi với PV, bà
Hoàng Thu Hiền, vợ bị cáo Trần
Hùng, cho biết gia đình sẽ có đơn
đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét
bản án phúc thẩm đối với ông Hùng
theo thủ tục giám đốc thẩm.
Lần gặp đầu: Chắc chắn;
lần gặp thứ hai: Chưa rõ
Theo hồ sơ và bản án sơ thẩm,
một sự thật khách quan đã được
xác định: Ngày 15-7-2020, Nguyễn
Duy Hải mang túi đen vào phòng
làm việc của ông Hùng, nói biếu
tổ công tác 300 triệu đồng, bị ông
Hùng chửi, đuổi và yêu cầu mang
túi tiền ra ngoài. Hải đi ăn cơm với
Ông TrầnHùng luôn phủ nhận việc nhận 300 triệu đồng từNguyễnDuy Hải; ông kêu oan từ giai đoạn điều tra đến phiên
tòa phúc thẩm. Trong ảnh: Bị cáo TrầnHùng tại phiên tòa phúc thẩm. Ảnh: BÙI TRANG
Góc nhìn
đa chiều
về vụ án
Trần Hùng
Hồ sơ cho thấy không có chứng cứ trực
tiếp xác định ông TrầnHùng nhận 300
triệu đồngmà chỉ có chứng cứ gián tiếp là
những lời khai của bị cáoNguyễnDuyHải.
tụng lại bảo lưu quan điểm buộc
tội với lập luận rằng: Định vị
điện thoại, dữ liệu cột sóng điện
thoại không đủ căn cứ xác định
chủ điện thoại đang ở cùng chiếc
điện thoại…
Những lời khai bất nhất
của Hải
Diễn biến xét xử cho thấy dấu
hiệu của việc tòa sử dụng những
lời khai không nhất quán của
Nguyễn Duy Hải để kết tội Trần
Hùng. Cụ thể là Hải có gần 10
lần khai đưa tiền cho ông Hùng
nhưng lại không thống nhất về
thời gian, có sự thay đổi hoặc
mâu thuẫn.
Tuy nhiên, việc nhân chứng Hải
(bị tòa sơ thẩm xử phạt 27 tháng
tù, bị cáo không kháng cáo nên
tư cách tố tụng của Hải tại phiên
phúc thẩm là nhân chứng) xin xét
xử vắng mặt và được HĐXX chấp
thuận, có thể nói đã khiến cho
nguyên tắc tranh tụng chưa được
bảo đảm tại phiên tòa phúc thẩm
như tinh thần khoản 5 Điều 103
Hiến pháp năm 2013.
Bàn sâu hơn về diễn biến tại
phiên xử, tuy thừa nhận ông Nguyễn
Duy Hải có nhiều lời khai mâu
thuẫn theo thời gian nhưng kiểm
sát viên lại cho rằng “đây là diễn
biến dễ hiểu” do ban đầu ông Hải
bị xáo trộn tâm lý, về sau ổn định
và thống nhất lời khai về việc đưa
300 triệu đồng cho ông Hùng.
Đúng ra VKS cần ưu tiên xem
xét toàn bộ lời khai của Nguyễn
Duy Hải theo hướng mọi nghi ngờ
phải được giải thích theo hướng
có lợi cho người bị buộc tội (bị
cáo Hùng). Tuy nhiên, đại diện
VKS dường như chỉ kết luận mà
không tranh luận về giá trị chứng
cứ của lời khai buộc tội bất nhất
của nhân chứng duy nhất.•
(*)
ThS Lưu Đức Quang hiện là giảng
viên khoa Luật Trường ĐH Kinh tế -
Luật (ĐH Quốc gia TP.HCM)
Để có thể xử lý hình sự được ông Trần Hùng về tội
nhận hối lộ 300 triệu đồng (theo Điều 354 BLHS năm
2015) trong vụ án này thì cơ quan tiến hành tố tụng
phải chứng minh ông Trần Hùng có hành vi nhận 300
triệu đồng này.
Do không có chứng cứ trực tiếp chứng minh ông
Trần Hùng nhận 300 triệu đồng nên các cơ quan tiến
hành tố tụng thông qua các chứng cứ gián tiếp khác
để chứng minh ông Trần Hùng có hành vi nhận 300
triệu đồng. Tuy nhiên, các chứng gián tiếp liên quan
cụ thể đến hành vi nhận tiền của ông Trần Hùng đều
chưa thể khẳng định ông có nhận tiền hay không, mà
đây là mấu chốt quan trọng nhất của tội nhận hối lộ.
Cụ thể, lời khai duy nhất cùng sơđồHải vẽ phòng làm
việc của ôngTrần Hùng không phải là chứng cứ để xác
định ông Trần Hùng có nhận tiền hay không. Cơ quan
tiến hành tố tụng còn căn cứ vào lời khai của bàThuận,
Nguyễn Mạnh Hà và Hải để xác định túi nylon đen Hải
mang đến phòng làmviệc của ôngTrần Hùng vàmang
đến quán ăn có chứa 300 triệu đồng. Vấn đề đặt ra là
làm sao xác định có 300 triệu đồng trong túi nylon đen
và ôngTrần Hùng có nhận túi nylon đó không? VKS kết
luận Hải đưa tiền trong khoảng 13 giờ 10 đến 13 giờ 15
nhưng không có chứng cứ nào chứng minh việc giao
túi nylon đen cả.
Bên cạnh đó, ngay cả trong trường hợp xác định
đúng thời điểm thì cũng không có nghĩa là ông Trần
Hùng nhận tiền. Bởi đặc điểm của tội nhận hối lộ là
phải chứng minh được hành vi khách quan là nhận
hoặc sẽ nhận của hối lộ. Trong vụ án này, cơ quan điều
tra không chứngminh được có hành vi nhận hối lộ của
ông Trần Hùng với chứng cứ trực tiếp mà thông qua
các chứng cứ gián tiếp khác. Nên nhớ rằng các chứng
cứ gián tiếp này không thể thay thế cho chứng cứ trực
tiếp được. Hay nói cách khác, cơ quan tố tụng chưa thể
chứng minh ông Trần Hùng có hành vi nhận hối lộ và
do đó phạm tội nhận hối lộ.
Nguyên tắc suy đoán vô tội, Điều 13 BLTTHS năm
2015 quy định rất rõ: Khi không đủ và không thể làm
sáng tỏ căn cứ để buộc tội, kết tội theo trình tự, thủ tục
do bộ luật này quy định thì cơ quan, người có thẩm
quyền tiến hành tố tụng phải kết luận người bị buộc
tội không có tội.
Do đó, theo nguyên tắc suy đoán vô tội thì không
thể kết tội ông Trần Hùng về tội nhận hối lộ vì không
thể trực tiếp chứng minh ông nhận hối lộ, các chứng
cứ gián tiếp mà các cơ quan tiến hành tố tụng đưa ra
để buộc tội ôngTrần Hùng không đủ để có thể kết luận
ông có hành vi nhận hối lộ.
TS
PHAN ANH TUẤN
,
Trường ĐH Luật TP.HCM
Phải chứng minh bị cáo có hành vi nhận tiền
Đại diện VKS dùng dữ
liệu cột sóng điện thoại
của ông Hải và ông
Hùng để xác định thời
điểm đưa, nhận tiền hối
lộ nhưng lại phủ nhận
chính dữ liệu này khi nó
được sử dụng làm căn cứ
gỡ tội cho ông Hùng.
Tiêu điểm
Tôi sẽ kiên trì kêu oan
cho chồng
Tôi sẽ có đơn đề nghị cấp có thẩm
quyền xemxét bản án phúc thẩmđối
với chồng tôi theo thủ tục giám đốc
thẩm, sẽ kiên trì làm sáng tỏ nỗi oan
củaanhấy.Tôitừngkiếnnghịlênnhiều
cơquan cấp trên và đã nhậnđược văn
bản trả lời sẽ lưu tâm vấn đề này, sẽ
xem xét hồ sơ.
Trongvụnày,anhHùngkhôngnhận
tội,lạirõràngcóchứngcứngoạiphạm.
Vào thời điểm bị cáo buộc nhận tiền,
chồng tôi đang ở nhà ăn giỗ, có nhân
chứng là bảo vệ, giúp việc trong bữa
giỗ đấy nhưng người ta không thừa
nhận và cho rằng có yếu tố quen biết
nên bênh nhau…
Bà
HOÀNG THU HIỀN
,
vợ bị cáo Trần Hùng
LTS:
Vụ án sách lậu liên quan đến cựu
cục phó Cục Quản lý thị trường (Bộ Công
Thương) TrầnHùng vừa khép lại với
bản án phúc thẩmphạt ôngHùng chín
năm tù. Bản án này có hiệu lực pháp
luật ngay sau khi tòa tuyên án, song dư
luận và các chuyên gia pháp lý vẫn chưa
thật sự an tâmkhi soi rọi nó dưới lăng
kính của nguyên tắc suy đoán vô tội.
Báo
Pháp Luật TP.HCM
xin đăng tải ý
kiến của các chuyên gia nhằm góp thêm
góc nhìn đa chiều về vụ án này.
